Inhoudsopgave

- Onduidelijkheid over Rome-getrouwe Katholieken ná “Voorlopige overeenkomst” tussen Vaticaan en China

Vandaag heeft het Vaticaan bekend gemaakt dat er een “ Voorlopige overeenkomst over benoemingen van Bisschoppen” is bereikt met de regering van China [d:232]. Over de inhoud van de overeenkomst is niet veel meegedeeld. “De ... voorlopige overeenkomst, die het resultaat is van geleidelijke en wederzijdse toenadering, is overeengekomen na een lang proces van zorgvuldige onderhandelingen en voorziet in de mogelijkheid van periodieke evaluaties van de toepassing ervan. Het betreft de benoeming van bisschoppen, een kwestie van groot belang voor het leven van de kerk, en schept de voorwaarden voor meer samenwerking op bilateraal niveau”, heet het in het persbericht.

Het Kerkelijk Wetnoek, canon 377 [30|377] recht kent sinds 1983 voor nieuwe afspraken een verbod op het toekennen van invloed van overheidswege op benoemingen van bisschoppen. Oude afspraken in concordaten (zoals die met Duitsland, waar een bisschop een bevestiging van het betreffende Land vraagt) of oude rechten (zoals de benoeming door de president van Frankrijk van de bisschop in de Elzas) kunnen zo blijven bestaan.

Daarnaast werd bekend gemaakt dat er een nieuw Bisdom wordt opgericht als suffragaan van het Bisdom Peking. Sinds de laatste oprichtingen onder Paus Pius XII in 1946 is er geen Bisdom meer opgericht met toestemming van de regering van de Volksrepubliek China. Het betreffende Bisdom Chengde werd in 2008 door de Chinese regering opgericht en wordt nu dus kerkrechtelijk pas echt opgericht. Het is echter een samenstelling van gebiedsdelen van o.a. bisdommen die sinds de laatste Rome-getrouwe Bisschop vacant zijn gebleven.

Tenslotte werd ook bekend gemaakt dat de Paus “in het belang van de verkondiging van het Evangelie in China” de excommunicatie van 8 bisschoppen (waarvan 1 bisschop begin 2017 reeds overleden is), die zonder mandaat van de Heilige Stoel werden benoemd door het regime in China, op te heffen. Het Vaticaan spreekt van het “weer toelaten van de ‘officiële’ bisschoppen tot de volle kerkelijke gemeenschap”. De betreffende ‘officiële’ (de door de Chinese overheid aangestelde) bisschoppen hadden echter een excommunicatie ‘van rechtswege’ opgelopen conform canon 1382 (CIC) [30|1382]. Echter bij het overlijden vervalt automatisch de excommunicatie.
Van de nu erkende 'patriottische' bisschoppen zijn er 3 afgevaardigden naar het Volkscongres en hebben dus ook een politieke verantwoordelijkheid.
Eind 2017 [n:4140] had paus Franciscus 2 Rome-getrouwe Bisschoppen opdracht gegeven terug te treden en al voor één een patriottistische bisschop als beoogd vervanger aangewezen. Van twee van de 'gerehabiliteerde' bisschoppen, Lei Shiyin en Liu Xinhong, zijn sterke aanwijzingen dat ze in concubinaat leven en kinderen hebben.

In de berichten wordt niet gesproken over de gevolgen voor de Rome getrouwe ‘ondergrondse Kerk’ die altijd zwaar te lijden hebben gehad van de onderdrukking door Peking. De ‘patriottische Kerk’, de bovengrondse kerk, echter loopt volledig aan de leiband van het regime. Ook hen wordt het leven niet gemakkelijk gemaakt, gezien het feit dat nog recent tal van katholieke kerken beschadigd of vernietigd werden door het regime.

In 2007 heeft Paus Benedictus XVI nog een brief [2131] geschreven waarin hij o.a. ingaat op de theologische aspecten [2131|8-9] van de situatie waaronder door het regering van China bisschoppen benoemd worden. In hoeverre in deze situatie wijziging is gekomen is de vraag. Of en in hoeverre er ook recht gedaan wordt aan het lijden van de ondergrondse Kerk blijft ongewis.

Inmiddels heeft men ook vanuit Taiwan scherp gereageerd en zich afgevraagd of uit de berichten van nu wel afgeleid kan worden dat het de Kerk in de Volksrepubliek China beter zal gaan of dat nu de ondergrondse Kerk overgeleverd wordt aan het regime.