Paus Leo XIV vraagt dat kunstmatige intelligentie zich ontwikkelt in het licht van ethiek, geloof en zorg voor de mens.

In twee tussenkomsten over kunstmatige intelligentie verbond paus Leo XIV het morele en pastorale perspectief van de Kerk met de uitdagingen van een snel veranderende wereld. Zijn eerste boodschap, uitgesproken tijdens het Builders AI Forum 2025 aan de Pauselijke Gregoriaanse Universiteit, richtte zich tot onderzoekers en ondernemers; zijn tweede, tot de deelnemers van het congres van de Pauselijke Academie voor het Leven, was gericht aan artsen en zorgverleners. In beide sprak hij over de nood om elke vorm van vooruitgang te verankeren in de waardigheid van de mens en het algemeen welzijn.

Technologie in het licht van de scheppende roeping van de mens
Paus Leo sprak zijn waardering uit voor allen die zich inzetten om nieuwe technologieën ten dienste te stellen van de mens. Hij stelde dat kunstmatige intelligentie, zoals elke menselijke uitvinding, voortkomt uit het scheppende vermogen dat God aan de mensheid heeft toevertrouwd. Met verwijzing naar zijn document Antiqua et Nova benadrukte hij dat technologische innovatie een vorm van deelname aan de goddelijke scheppingsdaad kan zijn. Die deelname brengt verantwoordelijkheid met zich mee: elke ontwerpkeuze drukt een visie op de mens uit. Daarom riep hij ontwerpers en ontwikkelaars op om moreel onderscheidingsvermogen te tonen als wezenlijk onderdeel van hun werk, zodat dit bijdraagt aan gerechtigheid, solidariteit en respect voor het leven. De paus wees erop dat de reflectie over kunstmatige intelligentie verder moet gaan dan laboratoria en investeringsportefeuilles, en vandaag een wezenlijke plaats moet krijgen binnen de pastorale opdracht van de Kerk.

AI kan volgens hem een waardevol instrument zijn binnen de zending van de Kerk: in het katholiek onderwijs, in zorgtechnologieën die mededogen bevorderen en in creatieve platforms die het christelijk verhaal met waarheid en schoonheid vertellen. Dergelijke initiatieven maken deel uit van de gemeenschappelijke zending om technologie ten dienste te stellen van de evangelisatie en van de integrale ontwikkeling van iedere persoon.

Geloof en rede in het digitale tijdperk
Paus Leo plaatste deze visie in het verlengde van de dialoog tussen geloof en rede, die volgens hem een nieuw elan moet krijgen in het digitale tijdperk. Een dergelijke samenwerking, zei hij, belichaamt de hernieuwde dialoog tussen geloof en rede en bevestigt dat intelligentie – of zij nu kunstmatig of menselijk is – haar volle betekenis vindt in liefde, vrijheid en de relatie met God.

Tot de artsen: geroepen tot bewakers van leven en waardigheid in het tijdperk van AI
Ook richtte paus Leo zich tot artsen en alle deelnemers van het congres georganiseerd door de Pauselijke Academie voor het Leven[9708], dat gewijd was aan kunstmatige intelligentie en andere vormen van technologische vooruitgang binnen de geneeskunde en de gezondheidszorg. Hij benadrukte dat de menselijke waardigheid en het algemeen welzijn absolute prioriteiten moeten blijven bij elke vorm van vooruitgang. De digitale revolutie, zo zei hij, behoort tot de meest ingrijpende veranderingen van onze tijd: ze beïnvloedt diepgaand onze manier van denken, ons zelfbeeld en onze omgang met anderen. Terwijl technologie veel goeds heeft gebracht in de medische wereld, kan wetenschappelijke vooruitgang volgens hem een vernietigend potentieel krijgen wanneer zij losraakt van haar ethische fundament. AI en geneeskunde: de uitdaging van de menselijke waardigheid, [[9708|+2]] Paus Leo verwees naar historische voorbeelden waarin onderzoek, misbruikt in dienst van ideologieën die de mens ontkennen, verwoestende gevolgen had, en riep op tot waakzaamheid en blijvende inzet van zowel individuen als instellingen om de menselijke waardigheid centraal te houden.

Tot gezondheidswerkers: in dienst van het kwetsbare leven
Paus Leo richtte zich vervolgens tot álle gezondheidswerkers en noemde hun roeping een voorrecht én een verantwoordelijkheid. Juist in de zorg wordt de kwetsbaarheid van het menselijk bestaan het duidelijkst zichtbaar. Daarom, zo zei hij, rust op alle zorgverleners de opdracht om bewakers en dienaars van het leven te zijn, vooral in zijn meest kwetsbare fasen. Hij spoorde hen aan om steeds het besef levend te houden van de ontologische waardigheid die ieder mens bezit, louter omdat hij bestaat en omdat hij gewild, geschapen en bemind is door God. “Hoe kwetsbaarder het menselijk leven is,” voegde hij eraan toe, “des te groter de edelmoedigheid die gevraagd wordt van degenen die er zorg voor dragen.” AI en geneeskunde: de uitdaging van de menselijke waardigheid, [[9708|+4]]

Menselijke nabijheid in de zorg in tijden van AI
Over de rol van kunstmatige intelligentie in de geneeskunde zei paus Leo dat technologische hulpmiddelen nooit de persoonlijke relatie tussen patiënt en zorgverlener mogen vervangen of verzwakken. De essentie van zorg, benadrukte hij, ligt juist in menselijke nabijheid. Medische professionaliteit vraagt niet alleen deskundigheid, maar ook het vermogen tot communicatie, empathie en aanwezigheid. Wanneer AI werkelijk in dienst wil staan van de menselijke waardigheid en van een doeltreffende gezondheidszorg, dan moet ze de interpersoonlijke relaties versterken en de zorgverlening ondersteunen.

Een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor de toekomst
Tot besluit wees paus Leo op de grote economische belangen en machtsdynamieken die spelen in de medische en technologische wereld. Daarom, zo onderstreepte hij, is brede samenwerking onmisbaar tussen allen die werkzaam zijn in de gezondheidszorg en in het beleid – over nationale grenzen heen. Alleen zo kan technologische vooruitgang werkelijk ten dienste staan van het leven en van de toekomst van de mens.