De vreugde en de hoop

x
Gebruik de knoppen om door de historische teksten te lopen:

Informatie over dit document

Gaudium et Spes
De vreugde en de hoop
Pastorale Constitutie over de Kerk in de wereld van deze tijd
2e Vaticaans Concilie
7 december 1965
Concilies en synodes - Constituties
Ecclesia Docens 0724, uitg. Gooi & Sticht, Hilversum
Vert. Uit het Latijn
Notenapparaat is aangevuld volgens de redactie van Ecclesia Docens naar de uitgave van L’’Osservatore Romano van 19 december 1965
Zie de gebruiksvoorwaarden van de documenten
1968
Ecclesia Docens
12 december 2023
575
nl
Toon meer

Referenties naar dit document: 160

Open uitgebreid overzicht

Referenties naar dit document van thema's en berichten

Open uitgebreid overzicht

Extra opties voor dit document

Kopieer document-URL naar klembord Reageer op dit document Deel op social media

Referenties naar alinea 20: 8

Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Dominum et vivificantem ->=geentekst=
Fides et Ratio ->=geentekst=
Het probleem van het ongeloof en het atheïsme ->=geentekst=
Tot het derde internationale congres van de katholieke charismatische vernieuwing ->=geentekst=

Extra opties voor deze alinea

Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
- HOOFDSTUK 1 - De waardigheid van de menselijke persoon (12-22)
12
De mens als beeld van God
Gelovigen en niet-gelovigen zijn het er vrijwel over eens, dat alles op aarde gericht moet zijn op de mens als zijn middelpunt en als zijn hoogtepunt.

Maar wat is de mens? De mens heeft over zich zelf allerlei opvattingen verkondigd en doet dit nog steeds, uiteenlopende en zelfs tegenstrijdige opvattingen, waar door hij dikwijls zich zelf verheft tot absolute norm ofwel zich laat afglijden tot wanhoop, met als gevolg twijfel en angst. De Kerk voelt deze moeilijkheden diep aan, en in het licht van Gods openbaring is zij in staat hierop een antwoord te geven, dat ons beschrijft, hoe het in werkelijkheid met de mens gesteld is, dat een verklaring biedt van zijn zwakheden en dat tevens een juist idee kan geven van zijn waardigheid en zijn roeping.

De heilige Schrift leert, dat de mens geschapen is "naar Gods beeld", dat hij het vermogen heeft zijn Schepper te kennen en lief te hebben en dat hij door Hem is aangesteld tot heer over al het geschapene op aarde 1[[b:Gen. 1, 26; Wijsh. 2, 23]], om daarover te heersen en er gebruik van te maken tot eer van God. 2[[b:Eccl. 17, 3-10]] "Wat is een mens, dat Gij hem zoudt gedenken, een mensenkind dat Gij acht op hem slaat? Toch hebt Gij hem haast tot een godheid gemaakt, hem met glorie en luister gekroond. Gij hebt hem gesteld over het werk uwer handen, en alles aan zijn voeten gelegd." (Ps. 8, 5-7)[b:Ps. 8, 5-7]

Maar God heeft de mens niet geschapen om hem alleen te laten. Reeds bij het begin "heeft Hij hen geschapen als man en vrouw" (Gen. 1, 27)[b:Gen. 1, 27], en de vereniging van deze twee is de eerste vorm van een gemeenschap van personen. De mens is immers krachtens zijn diepste aard een sociaal wezen, en zonder betrekkingen met anderen kan hij niet leven en zijn gaven niet ontplooien.

God zag dus, zoals wij wederom leren in de heilige Schrift, "dat alles, wat Hij gemaakt had, zeer goed was" (Gen. 1, 31)[b:Gen. 1, 31].

Referenties naar alinea 12: 25

Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Evangelium Vitae ->=geentekst=
Naar de gelijkenis met God - altijd? Geestelijke gestoordheid bij mensen ->=geentekst=
Familiaris Consortio ->=geentekst=
Christifideles laici ->=geentekst=
Christifideles laici ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Tot de Bisschoppen van Latijns-Amerika bij de Opening van hun derde conferentie in Puebla (Mexico) ->=geentekst=
Caritas in Veritate ->=geentekst=
Educatieve richtlijnen over de menselijke liefde ->=geentekst=
Educatieve richtlijnen over de menselijke liefde ->=geentekst=
Youcat ->=geentekst=
"Ik geloof in God, de Schepper van hemel en aarde, de Schepper van de mens" ->=geentekst=
De pastorale uitdagingen met betrekking tot het gezin in het kader van de evangelisatie ->=geentekst=
Opvoeden tot interculturele dialoog in katholieke scholen. Leven in harmonie voor een beschaving van liefde ->=geentekst=
De wereld genezen - 2. Geloof en menselijke waardigheid ->=geentekst=
Il vero umanesimo suscita insuperabile fraternità ->=geentekst=
Il vero umanesimo suscita insuperabile fraternità ->=geentekst=
You are very much conscious of having a special mission in this world ->=geentekst=

Extra opties voor deze alinea

Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
13
De zonde
Hoewel door God geplaatst in een staat van gerechtigheid, heeft de mens, verleid door de Boze reeds in het eerste begin van de geschiedenis zijn vrijheid misbruikt door op te staan tegen God en door zijn doel te willen bereiken buiten God. Ofschoon zij God kenden, hebben zij God niet de Hem toekomende eer gebracht. Maar hun geest, die het inzicht verwierp, werd geheel verduisterd, en zij hebben het schepsel gediend in plaats van de Schepper. 3[[b:Rom. 1, 21-25]] Wat wij uit de goddelijke openbaring weten, stemt overeen met de ervaring. Want bij een ernstige reflectie op zichzelf ontdekt de mens ook, dat hij geneigd is tot het kwade en onder de druk ligt van allerlei ellende, die niet van zijn goede Schepper afkomstig kan zijn. Door zijn veelvuldig weigeren, God als zijn oorsprong te erkennen, heeft de mens ook de juiste orde verbroken met betrekking tot zijn laatste doel en daarmee ook heel de harmonie zowel met betrekking tot zichzelf als tot de andere mensen en al het geschapene.

Zo is de mens in zichzelf verdeeld. Daarom vertoont heel het menselijk leven, zowel individueel als collectief, het beeld van een strijd, een dramatische strijd tussen goed en kwaad, tussen licht en duisternis. De mens ervaart zelfs zijn machteloosheid om de aanvallen van het kwaad uit zichzelf afdoend te overwinnen, zodat iedereen zich als het ware geketend voelt. Maar de Heer zelf is gekomen om de mens te bevrijden en hem te versterken door hem innerlijk te vernieuwen en door de vorst van deze wereld 4[[b:Joh. 12, 31]], die hem in de slavernij van de zonde gevangen hield 5[[b:Joh. 8, 34]], buiten te werpen. De zonde nu is een aantasting van de mens, doordat ze hem belet zijn volheid te bereiken.

In het licht van deze openbaring vinden én de verheven roeping én de diepe ellende, die de mens ervaart, hun laatste verklaring.

Referenties naar alinea 13: 19

Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Dominum et vivificantem ->=geentekst=
Dominum et vivificantem ->=geentekst=
Dominum et vivificantem ->=geentekst=
Mulieris Dignitatem ->=geentekst=
Redemptor Hominis ->=geentekst=
Witte Donderdag en de betekenis van Maria ->=geentekst=
Cum in Neerlandia ->=geentekst=
Keert terug tot de Vader! ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Tot de Bisschoppen van de Bisschoppenconferentie van Brazilië (Regio Noord 2) bij gelegenheid van hun bezoek "Ad limina Apostolorum" ->=geentekst=
Tot de deelnemers aan het symposium over het mysterie van de erfzonde ->=geentekst=
Tot de deelnemers aan het symposium over het mysterie van de erfzonde ->=geentekst=
Menselijke ontwikkeling en christelijk heil ->=geentekst=
In het sacrament van de verzoening behaalt de mens de geestelijke overwinning ->=geentekst=

Extra opties voor deze alinea

Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
14
De wezenselementen van de mens
Als een eenheid van lichaam en ziel verenigt de mens in zich, juist door zijn lichamelijkheid, de elementen van de stoffelijke wereld, zodat deze door hem hun hoogtepunt bereiken en hun stem verheffen om in vrijheid de Schepper te prijzen. 6[[b:Dan. 3, 57-90]] De mens mag dus zijn lichamelijk leven niet minachten, integendeel, hij moet zijn lichaam, als door God geschapen en bestemd voor de verrijzenis op de laatste dag, waarderen en eerbiedigen. Maar hij is door de zonde gewond en ondervindt daarom de opstandigheid van het lichaam. De waardigheid zelf van de mens eist derhalve, dat hij God in zijn lichaam verheerlijkt 7[[b:1 Kor. 6, 13-20]] en het niet de slaaf laat worden van de slechte neigingen van zijn hart.

Terecht erkent de mens, dat hij verheven is boven de stoffelijke dingen en dat hij niet alleen maar een deeltje is van de natuur of een naamloos element van de menselijke gemeenschap. Want door zijn innerlijkheid gaat hij ver uit boven het geheel der dingen. Tot deze diepe kennis komt hij terug, als hij keert in zich zelf, waar God, die de harten doorvorst 8[[b:1 Kon. 16, 17; Jer. 17, 10]], hem wacht, en waar hij persoonlijk onder het oog van God beslist over zijn bestemming. Door dus te erkennen, dat hij een geestelijke en onsterfelijke ziel bezit, is hij niet alleen het slachtoffer van een bedrieglijk verzinsel, dat slechts het gevolg zou zijn van fysieke en sociale omstandigheden, maar dringt hij veeleer door tot de diepste waarheid.

Referenties naar alinea 14: 22

Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Redemptoris Missio ->=geentekst=
Fides et Ratio ->=geentekst=
Donum Vitae ->=geentekst=
Donum Vitae ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Tot de Pauselijke Academie van Sint-Thomas en tot de Società Internazionale Tommaso d’Aquino ->=geentekst=
"Signalen van de dood" ->=geentekst=
Cum in Neerlandia ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
De Kerk en internet ->=geentekst=
Genetische manipulatie die het leven van de mens tot een object herleidt, is eigenmachtig en onjuist ->=geentekst=
Tot de Bisschoppen van Latijns-Amerika bij de Opening van hun derde conferentie in Puebla (Mexico) ->=geentekst=
Caritas in Veritate ->=geentekst=
Aan de deelnemers aan het Internationaal Thomistisch Congres, 21-25 september 2003 ->=geentekst=
Aan zijne eminentie Alfonso Kardinaal López Trujillo in verband met de volgende Wereldontmoeting van Gezinnen ->=geentekst=
Ad resurgendum cum Christo ->=geentekst=
De gendertheorie: een bedreiging voor het gezin en de verkondiging van het christelijk geloof ->=geentekst=
Antiqua et Nova ->=geentekst=

Extra opties voor deze alinea

Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
15
De waardigheid van het verstand; de waarheid en de wijsheid.
  1. Omdat de mens deel heeft aan het licht van Gods geest, is hij terecht van mening, dat hij door zijn verstand al het bestaande te boven gaat. Door onvermoeid te werken met zijn intellect door de eeuwen heen heeft hij ongetwijfeld vorderingen gemaakt in de empirische vakken, de techniek en de wetenschap. In onze tijd heeft hij schitterende successen behaald vooral in het doorvorsen en beheersen van de stoffelijke wereld. Toch heeft hij altijd een diepere waarheid gezocht en gevonden. Want het verstand is niet beperkt tot de uiterlijke verschijnselen alleen, maar het kan met echte zekerheid doordringen tot de begrijpelijke werkelijkheid, ook al is het ten gevolge van de zonde gedeeltelijk verduisterd en verzwakt.
  2. De met verstand begaafde natuur van de menselijke persoon bereikt tenslotte haar volmaaktheid en moet die bereiken door middel van de wijsheid. Deze zet de geest van de mens met zachte drang er toe aan, het ware en goede te zoeken en lief te hebben. En is de mens eenmaal vervuld van deze wijsheid, dan voert ze hem door het zichtbare tot het onzichtbare.
  3. Onze tijd heeft nog meer dan vroegere eeuwen behoefte aan deze wijsheid om aan alle nieuwe ontdekkingen van de mens een meer menselijk karakter te geven. Want de toekomst van de wereld zou in gevaar komen, als er geen wijze mensen zouden opstaan. Bovendien moet gezegd worden, dat vele volken, die economisch armer zijn, maar rijker aan wijsheid, aan de andere volken op dit punt grote steun kunnen bieden.
  4. Door de gave van de Heilige Geest kan de mens in het geloof komen tot het beschouwen en het aanvoelen van Gods plannen. 9[[b:Sir. 17, 7-8]]

Referenties naar alinea 15: 16

Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Redemptoris Missio ->=geentekst=
Fides et Ratio ->=geentekst=
Fides et Ratio ->=geentekst=
Donum Vitae ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Populorum Progressio ->=geentekst=
Familiaris Consortio ->=geentekst=
Pastores Dabo Vobis ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Misericordiae Vultus ->=geentekst=
Antiqua et Nova ->=geentekst=
Antiqua et Nova ->=geentekst=
Antiqua et Nova ->=geentekst=

Extra opties voor deze alinea

Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
16
De waardigheid van het zedelijk geweten
In het diepst van zijn geweten ontdekt de mens een wet, die hij zich zelf niet gegeven heeft, maar waaraan hij moet gehoorzamen. De stem van deze wet spoort hem voortdurend aan, het goede lief te hebben en te doen, en het kwade te vermijden, en op het juiste ogenblik zegt ze hem diep in zijn hart: doe dit, doe dat niet. Want de mens heeft een wet, die door God in zijn hart geschreven is, en het maakt zijn waardigheid uit, aan deze wet te gehoorzamen en volgens deze wet zal hij geoordeeld worden. 10[[b:Rom. 2, 14-16]] Het geweten is de meest verborgen kern en het heiligdom van de mens, waar hij alleen is met God, wiens stem klinkt in zijn binnenste. 11[[[1336|3]]] Door het geweten openbaart zich op wonderbare wijze die wet, welke haar vervulling vindt in de liefde tot God en de naaste. 12[[b:Mt. 22, 37-40; Gal. 5, 14]] Het trouw volgen van het geweten doet de christenen samen met de andere mensen zoeken naar de waarheid en naar de juiste oplossing van zovele morele problemen, die zich voordoen in het persoonlijke en in het sociale leven. Hoe sterker dus het goede geweten zich doet gelden, des te minder zullen personen en groepen zich laten leiden door blinde willekeur en des te meer zullen zij er naar streven, zich te richten naar de objectieve normen van de zedelijkheid. Dikwijls echter dwaalt het geweten ten gevolge van een onoverkomelijke onwetendheid, zonder dat het daardoor zijn waardigheid verliest. Dit is echter niet het geval, wanneer de mens zich weinig moeite geeft om te onderzoeken, wat waar en goed is, en het geweten langzamerhand zo goed als blind wordt door de gewoonte van het zondigen.

Referenties naar alinea 16: 37

Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Evangelium Vitae ->=geentekst=
Dominum et vivificantem ->=geentekst=
Persona humana ->=geentekst=
Fides et Ratio ->=geentekst=
H. Thomas More, patroon van regeringsleiders en politici ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Ad Limina-bezoek Nederlandse Bisschoppen 1988 - Afsluiting ->=geentekst=
De mens telt - Goede vorming van het geweten ->=geentekst=
Pastores Dabo Vobis ->=geentekst=
Reconciliatio et paenitentia ->=geentekst=
Reconciliatio et paenitentia ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de wereldorganisatie ->=geentekst=
De ware betekenis van de menselijke seksualiteit ->=geentekst=
Voorbereiding op het Sacrament van het Huwelijk ->=geentekst=
Evangelica Testificatio ->=geentekst=
Aan zijne eminentie Alfonso Kardinaal López Trujillo in verband met de volgende Wereldontmoeting van Gezinnen ->=geentekst=
Jongeren opvoeden tot gerechtigheid en vrede ->=geentekst=
Lijden en sterven van zieken ->=geentekst=
Het probleem van de bedreigingen voor het menselijk leven ->=geentekst=
Relatio Finalis - Synode 2015 ->=geentekst=
Amoris Laetitia ->=geentekst=
Het Evangelie van de liefde, tussen geweten en norm ->=geentekst=
Con viva - Over de morele normen vervat in Humanae Vitae ->=geentekst=
Jongeren, geloof en de onderscheiding van de roeping (Slotdocument) ->=geentekst=
Antiqua et Nova ->=geentekst=

Extra opties voor deze alinea

Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
17
Het grote goed van de vrijheid
Maar de mens kan slechts in vrijheid tot het goede keren, een vrijheid, die door de mensen van onze tijd zo wordt aangeslagen en vurig wordt nagestreefd: en terecht. Maar dikwijs cultiveren zij die vrijheid op een verkeerde wijze, alsof het vrij stond, alles te doen wat hun maar bevalt, het kwade niet uitgezonderd. De ware vrijheid echter is een verheven teken van Gods beeld in de mens. Want God heeft de willen „overlaten aan zijn eigen verstand” 13[[b:Sir. 15, 14]] om zo zijn Schepper uit eigen beweging kunnen zoeken en, door Hem trouw te zijn, in vrijheid te komen tot de volledige en gelukkige volmaaktheid. De mens is het dus aan zijn waardigheid verschuldigd, te handelen volgens een bewuste en vrije keuze, nl. bewogen en geleid door een innerlijke persoonlijke overtuiging, en niet onder de invloed van een blinde innerlijke impuls of van louter uiterlijke dwang. Deze waardigheid bereikt de mens, wanneer hij zich vrij maakt van elke slavernij der hartstochten en zijn doel nastreeft in een vrij kiezen van het goede, en wanneer hij doeltreffend en met vindingrijkheid zoekt naar de geschikte middelen. Omdat de vrijheid van de mens door de zonde gewond is, kan ze zich slechts met de hulp van Gods genade volledig en daadwerkelijk op God oriënteren. Iedereen zal voor Gods rechterstoel rekenschap moeten afleggen van zijn leven, van wat hij aan goed of kwaad heeft gedaan. 14[[b:2 Kor. 5, 10]]

Referenties naar alinea 17: 14

Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Bij de ontmoeting met de leden van de regering, instituties van de republiek, het Corps Diplomatique, religieuze leiders en vertegenwoordigers van de cultuur ->=geentekst=
Amoris Laetitia ->=geentekst=
Romeins Rituale - Het exorcisme ->=geentekst=

Extra opties voor deze alinea

Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
18
Het geheim van de dood
Nergens wordt het raadsel van het menselijk bestaan zo groot als ten aanzien van de dood. Niet alleen gekweld door de gedachte aan de naderende pijn en ontbinding van het lichaam, maar ook en nog meer door de vrees, dat alles voor goed ten einde is. Maar door een innerlijk instinct oordeelt hij juist, wanneer hij het idee een totale ondergang en een definitief einde van zijn persoon met afschuw verwerpt. De klem van de eeuwigheid, die hij in zich draagt, en die immers niet te herleiden is tot louter stof, verzet zich tegen de dood. Alle krachtsinspanning van de techniek, hoe nuttig ook, is niet in staat, de angst van de mens tot rust te brengen. Want de verlenging van zijn biologische levensduur kan aan dit onuitroeibaar verlangen van zijn hart naar een verder leven niet voldoen.

Terwijl tegenover de dood alle verbeelding te kort schiet, verkondigt de Kerk toch, krachtens de goddelijke openbaring, dat de mens door God is geschapen voor een gelukkig einddoel, over de grenzen van de aardse ellende heen. Bovendien zal de lichamelijke dood, waarvoor de mens gevrijwaard was gebleven, als hij niet gezondigd had 15[[b:Wijsh. 1, 13; Wijsh. 2, 23-24; Rom. 5, 21; Rom. 6, 23; Jak. 1, 15]], volgens de leer van het christelijke geloof overwonnen worden, wanneer de mens door de almachtige en barmhartige Verlosser hersteld zal worden in het heil, dat hij door zijn schuld verloren had. Want God heeft de mens geroepen en roept hem om met heel zijn natuur Hem toe te behoren door voor eeuwig deel te hebben aan het onvergankelijk goddelijk leven. Deze overwinning heeft Christus door zijn verrijzenis tot het leven verworven, nadat Hij door zijn eigen dood de mens verlost had van de dood. 16[[b:1 Kor. 15, 56-57]] Vanwege de degelijke gronden, die het geloof ieder denkend mens voorhoudt, geeft het hem dus antwoord op zijn angstige vragen omtrent zijn toekomstig lot. Tevens biedt het hem de mogelijkheid om door Christus in gemeenschap te treden met zijn dierbare afgestorvenen en vervult het hem met de hoop, dat zij het ware leven bij God hebben verkregen.

Referenties naar alinea 18: 8

Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Evangelium Vitae ->=geentekst=
Brief aan de Oudere Mensen ->=geentekst=
Cum in Neerlandia ->=geentekst=
Directorium over volksvroomheid en liturgie. Principes en richtlijnen ->=geentekst=

Extra opties voor deze alinea

Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
19
Vormen en oorzaken van het atheïsme
De diepste grond van de waardigheid van de mens bestaat in zijn roeping tot de gemeenschap met God. Reeds bij zijn geboorte ontvangt de mens de uitnodiging tot een dialoog met God. Want hij bestaat alleen, doordat hij door God uit liefde is geschapen en door Hem altijd uit liefde in stand wordt gehouden; en zijn leven is alleen dan volledig volgens de waarheid, wanneer hij die liefde in vrijheid erkent en zich aan zijn Schepper toevertrouwt. Maar veel van onze tijdgenoten zien deze innerlijke levensverbondenheid met God in het geheel niet of verwerpen haar uitdrukkelijk. Zodoende is het atheïsme een van de meest ernstige feiten van onze tijd en verdient het een zeer nauwkeurige bestudering.

Met de term “atheïsme” worden zeer uiteenlopende verschijnselen aangeduid. Sommigen loochenen uitdrukkelijk het bestaan van God, anderen menen, dat de mens omtrent Hem helemaal niets kan zeggen. Weer anderen gebruiken bij de bestudering van het Godsprobleem een methode, die dit probleem doet voorkomen als geen zin hebbend. Velen overschrijden op onverantwoorde wijze de grenzen van de positieve wetenschappen en willen ofwel alles verklaren uitsluitend uit dit wetenschappelijk oogpunt ofwel vervallen in een ander uiterste door geen enkele absolute waarheid meer aan te nemen. Sommigen verheffen de mens tot zulk een hoogte, dat daardoor het geloof in God als het ware wordt verlamd; zij schijnen eerder geneigd de mens op de voorgrond te plaatsen dan God te loochenen. Anderen stellen zich God zó voor, dat de voorstelling, die zij verwerpen, niets te maken heeft met de God van het Evangelie. Anderen stellen zich niet eens het probleem van God, alsof zij geen enkele godsdienstige onrust voelen en niet begrijpen, waarom zij zich druk zouden maken over godsdienst. Het atheïsme komt bovendien niet zelden voort uit een heftig protest tegen het kwaad in de wereld ofwel uit het feit, dat men een bepaalde menselijke waarden foutief de kenmerken van het absolute toekent, zodat deze waarden de plaats van God innemen. Ook de moderne beschaving kan, weliswaar niet uit zich zelf, maar omdat ze te veel opgaat in het aardse, dikwijls oorzaak zijn, dat men God moeilijker vindt.

Zeker, wie vrijwillig zijn hart voor God tracht te sluiten en godsdienstige problemen uit de weg wil gaan, tegen de stem van zijn geweten in, is niet vrij van schuld; toch zijn ook de gelovigen zelf hiervoor dikwijls in bepaalde mate verantwoordelijk. Het atheïsme is immers, als men het in zijn geheel beschouwt, niet iets, dat uit zich zelf ontstaat, maar uit verschillende oorzaken, waartoe ook behoort een kritische reactie tegen de godsdiensten en wel, in bepaalde streken, vooral de christelijke godsdienst. Daarom kunnen de gelovigen in belangrijke mate schuld hebben aan het ontstaan van het atheïsme, voor zover men moet toegeven, dat zij door het verwaarlozen van hun geloofsontwikkeling, door een onjuiste uiteenzetting van de leer of ook door tekorten in hun godsdienstig, redelijk en maatschappelijk leven, het ware gelaat van God en godsdienst verduisteren in plaats van dit helder te doen uitkomen.

Referenties naar alinea 19: 21

Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Dominum et vivificantem ->=geentekst=
Tertio millennio adveniente ->=geentekst=
Populorum Progressio ->=geentekst=
Sollicitudo Rei Socialis ->=geentekst=
‘Het leven als roeping’ ->=geentekst=
Het probleem van het ongeloof en het atheïsme ->=geentekst=
Het probleem van het ongeloof en het atheïsme ->=geentekst=
Reconciliatio et paenitentia ->=geentekst=
Tot de deelnemers aan het 3e Internationaal Congres van de SITA (Internationale Sociëteit Thomas van Aquino) ->=geentekst=
Orationis formas ->=geentekst=
Enkele vraagstukken over God als Verlosser ->=geentekst=
Brief aan de Priesters van de hele wereld ->=geentekst=
Jaar van het Geloof - Wegen om God te leren kennen ->=geentekst=
Gelooft in God en gelooft in Christus ->=geentekst=
Vultum Dei Quaerere ->=geentekst=
Dignitas Infinita ->=geentekst=
Il vero umanesimo suscita insuperabile fraternità ->=geentekst=

Extra opties voor deze alinea

Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
20
Het atheïsme als systeem
Het moderne atheïsme vertoont dikwijls ook een systematische vorm, die, om te zwijgen van andere oorzaken, het streven naar autonomie van de mens zo ver doorvoert, dat het zich verzet tegen elke afhankelijkheid ten opzicht van God. De aanhangers van dit soort atheïsme laten de vrijheid hierin bestaan, dat de mens zich zelf tot doel is en dat hij alleen de maker en de bouwer is van zijn eigen geschiedenis; dit kan volgens hen niet samengaan met de erkenning van een opperste Heer, als Maker en doel van alle dingen, of maakt minstens het aanvaarden van zo’n opperste Heer overbodig. Deze leer kan in de hand gewerkt worden door het machtsgevoel, dat de moderne technische vooruitgang in de mens oproept.

Als een van de vormen van het moderne atheïsme moet zeker vermeld worden het atheïsme, dat de vrijwording van de mens vooral verwacht van zijn economische en sociale vrijwording. De godsdienst, zo beweert het, staat krachtens zijn aard deze vrijwording in de weg, voor zover hij de hoop van de mens richt op een toekomstig leven, dat slechts schijn zou zijn, en hem daardoor afhoudt van het opbouwen van de aardse Stad. Waar dus de aanhangers van deze leer aan de macht komen, bestrijden zij heftig de godsdienst en verbreiden zij het atheïsme ook met die dwangmiddelen, waarover de publieke overheid kan beschikken, en zij doen dit vooral bij de opvoeding van de jeugd.

Referenties naar alinea 20: 8

Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Dominum et vivificantem ->=geentekst=
Fides et Ratio ->=geentekst=
Het probleem van het ongeloof en het atheïsme ->=geentekst=
Tot het derde internationale congres van de katholieke charismatische vernieuwing ->=geentekst=

Extra opties voor deze alinea

Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
21
De houding van de Kerk tegenover het atheïsme
De Kerk, getrouw aan haar verplichtingen jegens God en de mensen, moet noodzakelijk met alle kracht en met droefheid in het hart deze verderfelijke leer en activiteit afwijzen, gelijk zij dat vroeger steeds gedaan heeft, omdat ze in strijd zijn met het menselijk verstand en met de algemene menselijke ervaring, en de mens beroven van zijn aangeboren waardigheid 17[[[594]]] 18[[[773]]] 19[[[90|101-103]]] 20[[[91|103-105]]]

Zij tracht echter de verborgen redenen, die de atheïsten voor de loochening van God menen te hebben, te ontdekken. En in het bewustzijn van de ernst van de problemen, die door het atheïsme gesteld worden, en bezield door liefde voor alle mensen, meent zij, dat deze redenen een serieuze en diepgaande bestudering verdienen.

De Kerk houdt eraan vast, dat de erkenning van God geenszins in strijd is met de waardigheid van de mens, omdat deze waardigheid haar fundament en haar vervolmaking vindt in God zelf. De mens immers ontvangt van de scheppende God de gaven van verstand en vrijheid en wordt zo door Hem in de samenleving geplaatst, maar bovenal ontvangt hij de roeping tot de gemeenschap met God als zijn kind en tot het deel hebben aan Gods eigen geluk. De Kerk leert verder, dat de eschatologische verwachting geen afbreuk doet aan de betekenis van de aardse taken, maar aan het vervullen daarvan juist de steun geeft van nieuwe motieven. Ontbreken daarentegen de basis van het Godsgeloof en de hoop op het eeuwig leven, dan wordt de waardigheid van de mens ernstig aangetast, zoals men tegenwoordig dikwijls kan constateren, en blijven de raadsels van het leven en dood, schuld en lijden onoplosbaar, met als gevolg, dat de mensen niet zelden wegzinken in wanhoop.

Intussen blijft elke mens voor zich zelf een onopgelost probleem, waarvan hij vaag de omvang vermoedt. Er zijn immers momenten in het leven, vooral dieper ingrijpende gebeurtenissen, waarbij niemand aan de bovengenoemde vraag ontkomt. Op deze vraag geeft alleen God volledig en met zekerheid het antwoord, Hij, die de mens roept tot hogere gedachten en tot een nederiger zoeken.

Het geneesmiddel tegen het atheïsme mag men verwachten van een juiste uiteenzetting van de kerkelijke leer en van een ongerept leven van de Kerk en haar leden. Want de Kerk heeft als opdracht, God de Vader en zijn mens-geworden Zoon tegenwoordig te stellen en als het ware zichtbaar te maken, door zich zelf onder de leiding van de Heilige Geest voortdurend te vernieuwen en te zuiveren 21[[[617|8]]] Dit geschiedt vooral door het getuigenis van een levend en rijp geloof, zó gevormd, dat het in staat is, de moeilijkheden duidelijk te zien en ze te overwinnen. Een prachtig getuigenis van zulk een geloof gaven en geven nog steeds talrijke martelaren. Dit geloof moet zijn vruchtbaarheid tonen door het gehele leven van de gelovigen, ook het profane leven, te doordringen, en hen te brengen tot rechtvaardigheid en liefde, vooral jegens de noodlijdenden. Het tonen van Gods aanwezigheid wordt tenslotte vooral bevorderd door de broederlijke liefde van de gelovigen, die eensgezind werken voor het geloof in het Evangelie 22[[b:Fil. 1, 27]] en een duidelijk teken vormen van eenheid.

Hoewel de Kerk het atheïsme volstrekt afwijst, spreekt zij toch als haar eerlijke overtuiging uit, dat alle mensen, gelovigen en niet-gelovigen, mee moeten werken aan de juiste opbouw van deze wereld, die hun gezamenlijke woonplaats is. Dit is uiteraard niet mogelijk zonder een oprechte en verstandige dialoog. Ze betreurt het daarom, dat de burgerlijke overheid in sommige landen een onrechtvaardig onderscheid maakt tussen gelovigen en niet-gelovigen en de fundamentele rechten van de menselijke persoon niet erkent. Zij eist voor de gelovigen de daadwerkelijke vrijheid op om in deze wereld ook Gods tempel te kunnen oprichten. En zij nodigt de atheïsten welwillend uit, om het Evangelie van Christus met openheid te beschouwen.

De Kerk weet immers maar al te goed, dat haar boodschap tegemoet komt aan de geheimste verlangens van het menselijk hart, wanneer zij de waardigheid van de menselijke roeping verdedigt en zo opnieuw hoop geeft aan hen, die wanhopen aan hun hogere bestemming. Haar boodschap betekent geen aantasting van de mens, maar geeft hem veeleer licht, leven en vrijheid om zich te kunnen ontwikkelen; en buiten deze boodschap is niets in staat, het hart van de mens te bevredigen: „Gij hebt ons voor U gemaakt” , Heer „en ons hart is onrustig, totdat het rust vindt in U” 23[[850]]

Referenties naar alinea 21: 15

Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Dominum et vivificantem ->=geentekst=
Fides et Ratio ->=geentekst=
Het probleem van het ongeloof en het atheïsme ->=geentekst=
Het probleem van het ongeloof en het atheïsme ->=geentekst=
Ad Gentes Divinitus ->=geentekst=
Paterna cum benevolentia ->=geentekst=
Ecclesia sub Verbo Dei mysteria Christi celebrans pro salute mundi ->=geentekst=
De interpretatie van het dogma ->=geentekst=
Aan de zeereerwaarde pater Peter-Hans Kolvenbach, S.J., Generaal-Overste van de Sociëteit van Jezus ->=geentekst=
Een gelijk begin. En dan? Een globale verantwoordelijkheid ->=geentekst=
De geboorte van Jezus ->=geentekst=
Spes Non Confundit ->=geentekst=

Extra opties voor deze alinea

Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media
22
Christus, de Nieuwe Mens
In werkelijkheid vindt het mysterie van de mens alleen klaarheid in het licht van het mysterie van het mensgeworden Woord. Want Adam, de eerste mens, was een voorafbeelding van de mens, die komen moest 24[[b:Rom. 5, 14]] 25[[[1315]]], Christus, de Heer. Christus de nieuwe Adam, doet, juist door het geheim van de Vader en zijn liefde te openbaren, de mens volledig zien, wie de mens is,en onthult hem zijn hoogverheven roeping. Het is dus niet te verwonderen, dat de boven genoemde waarheden in Hem haar oorsprong en haar hoogste verwezenlijking vinden.

Hij, ”het Beeld van de onzichtbare God” (Kol. 1, 15)[b:Kol. 1, 15] 26[[b:2 Kor. 4, 4]], is de volmaakte mens; Hij heeft aan de kinderen van Adam de gelijkenis met God teruggegeven, die reeds bij het begin door de eerste zonde was misvormd. Juist omdat Hij de menselijke natuur heeft aangenomen, zonder dat deze vernietigd werd 27[[[902|(8)]]] 28[[[964|4]]] 29[[[774|3]]], heeft Hij haar ook in ons tot een sublieme waardigheid verheven. Want door zijn menswording heeft Hij, de Zoon Gods zich in zekere zin verenigd met iedere mens. Met menselijke handen heeft Hij gewerkt, met een menselijke geest heeft Hij gedacht, met een menselijke wil heeft Hij gehandeld 30[[[964|4]]], met een menselijk hart heeft Hij liefgehad. Door zijn geboorte uit de Maagd Maria is Hij werkelijk een van de onzen geworden, in alles aan ons gelijk, behalve in de zonde. 31[[b:Hebr. 4, 15]]

Als het onschuldig Lam heeft Hij, door in volle vrijheid zijn Bloed te vergieten, voor ons het leven verdiend, en in Hem heeft God ons verzoend met zichzelf en met elkaar 32[[b:2 Kor. 5, 18-19; Kol. 1, 20-22]] en ons ontrukt aan de slavernij van de duivel en de zonde. Zo kan ieder van ons met de apostel zeggen: De Zoon Gods „heeft mij liefgehad en zichzelf voor mij overgeleverd(Gal. 2, 20)[b:Gal. 2, 20]. Door voor ons te lijden heeft Hij ons niet alleen een voorbeeld gegeven, opdat wij zijn voetstappen zouden volgen 33[[b:1 Pt. 2, 21; Mt. 16, 24; Lc. 14, 27]] maar heeft Hij ook voor ons de weg geopend, waarlangs het leven en de dood worden geheiligd en een nieuwe zin krijgen.

De christenmens, gelijkvormig geworden aan het beeld van de Zoon, die de Eerstgeborene is onder vele broeders 34[[b:Rom. 8, 29; Kol. 3, 10-14]], ontvangt „de eerstelingen van de Geest” (Rom. 8, 23)[b:Rom. 8, 23] waardoor hem het vermogen wordt gegeven, de nieuwe wet van de liefde te vervullen. 35[[b:Rom. 8, 1-11]] Door deze Geest, die „het handgeld is van onze erfenis(Ef. 1, 14)[b:Ef. 1, 14], wordt de gehele mens innerlijk vernieuwd om eens te komen tot "de verlossing van het lichaam(Rom. 8, 23)[b:Rom. 8, 23]. „Als de Geest van hem, die Jezus van de doden heeft opgewerkt, in u woont, zal Hij, die Christus Jezus van de doden heeft doen opstaan, ook uw sterfelijk lichaam eenmaal levend maken door de kracht van zijn Geest, die in u verblijft” . (Rom. 8, 11)[b:Rom. 8, 11] 36[[b:2 Kor. 4, 14]] Zeker op de christen drukt de noodzaak en de plicht, te midden van veel kwelling strijd te voeren tegen het kwaad en de dood te ondergaan, maar opgenomen in het Paasmysterie en gelijkvormig geworden aan Christus’ dood, gaat hij in de kracht van de hoop de verrijzenis tegemoet. 37[[b:Fil. 3, 19; Rom. 8, 17]]

Dit geldt niet alleen van de christenen, maar ook van alle mensen van goede wil, in wie de genade onzichtbaar werkt 38[[[617|16]]]. Want omdat Christus voor alle mensen gestorven is 39[[b:Rom. 8, 32]] en omdat de mens in waarheid maar één roeping heeft, nl. een goddelijke roeping, moet het voor ons zeker zijn, dat de Heilige Geest allen de mogelijkheden biedt om op een wijze, die God bekend is, in dit Paasgeheim te worden opgenomen.

Dit is het grote mysterie van de mens, dat voor de gelovigen oplicht uit de christelijke openbaring. Door Christus en in Christus valt er licht op het raadsel van lijden en dood, dat ons buiten zijn Evangelie zo beangstigt. Christus is verrezen, Hij heeft de dood vernietigd door zijn dood en ons het leven geschonken 40Zie de Byzantijnse Paasliturgie, opdat wij, als zonen in Gods Zoon in de geest kunnen roepen: Abba, Vader 41[[b:Rom. 8, 15; Gal. 4, 6; Joh. 1, 22; 1 Joh. 3, 1-2]]

Referenties naar alinea 22: 159

Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Catechismus van de Katholieke Kerk ->=geentekst=
Evangelium Vitae ->=geentekst=
Evangelium Vitae ->=geentekst=
Centesimus Annus ->=geentekst=
Redemptoris Missio ->=geentekst=
Redemptoris Missio ->=geentekst=
Redemptoris Missio ->=geentekst=
Dominum et vivificantem ->=geentekst=
Dominum et vivificantem ->=geentekst=
Novo millennio ineunte ->=geentekst=
Novo millennio ineunte ->=geentekst=
Fides et Ratio ->=geentekst=
Fides et Ratio ->=geentekst=
Fides et Ratio ->=geentekst=
Slottekst 10e Bisschoppensynode: 'De bisschop: Dienaar van het Evangelie van Jezus Christus voor de Hoop van de wereld' ->=geentekst=
Donum Vitae ->=geentekst=
Dominus Iesus ->=geentekst=
Dominus Iesus ->=geentekst=
Dominus Iesus ->=geentekst=
Rosarium Virginis Mariae ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Veritatis Splendor ->=geentekst=
Indulgentiarum Doctrina ->=geentekst=
Mulieris Dignitatem ->=geentekst=
Kinderen: Lentebode van het gezin en de samenleving ->=geentekst=
Dialoog tussen culturen voor een beschaving van liefde en vrede ->=geentekst=
3e Wereldontmoeting van Gezinnen - Kinderen, een lente voor het gezin en de maatschappij ->=geentekst=
Redemptor Hominis ->=geentekst=
Naar de gelijkenis met God - altijd? Geestelijke gestoordheid bij mensen ->=geentekst=
Tertio millennio adveniente ->=geentekst=
Tertio millennio adveniente ->=geentekst=
'Verkondig het vanaf de daken': het Evangelie in het tijdperk van de wereldwijde communicatie ->=geentekst=
Tot de Pauselijke Academie van Sint-Thomas en tot de Società Internazionale Tommaso d’Aquino ->=geentekst=
Heer, naar wie zouden we anders gaan ->=geentekst=
Sollicitudo Rei Socialis ->=geentekst=
Mane nobiscum, Domine ->=geentekst=
Homilie - Afsluiting WJD Santiago de Compostela 1989 ->=geentekst=
Opnieuw beginnen bij Christus - naar een nieuwe pastoraal voor Migranten en Vluchtelingen ->=geentekst=
Cum in Neerlandia ->=geentekst=
De mens telt - Goede vorming van het geweten ->=geentekst=
Marialis Cultus ->=geentekst=
Hoevelen zoeken met hartstochtelijke toewijding naar nieuwe ‘Epifaniën / verschijningen’ van schoonheid om ze met hun artistieke schepping aan de wereld als geschenk te geven ->=geentekst=
De Vader roept tot eeuwig leven ->=geentekst=
Christifideles laici ->=geentekst=
Erga migrantes caritas Christi ->=geentekst=
Redemptoris Mater ->=geentekst=
Redemptoris Mater ->=geentekst=
Salvifici doloris ->=geentekst=
Pastores Dabo Vobis ->=geentekst=
Dives in Misericordia ->=geentekst=
Moderne en volwassen mens, vertrouw op het Kind van Bethlehem ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Compendium van de Sociale Leer van de Kerk ->=geentekst=
Laat u niet overwinnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede ->=geentekst=
De ware betekenis van de menselijke seksualiteit ->=geentekst=
Wereldgebedsdag voor de roepingen 2 mei 1993 ->=geentekst=
Ethiek in internet ->=geentekst=
Incarnationis mysterium ->=geentekst=
Opgaan naar de Verlosser ->=geentekst=
Opgaan naar de Verlosser ->=geentekst=
Over de evolutieleer ->=geentekst=
Het Christendom en de godsdiensten ->=geentekst=
Het Christendom en de godsdiensten ->=geentekst=
Het Christendom en de godsdiensten ->=geentekst=
Het Christendom en de godsdiensten ->=geentekst=
Het Christendom en de godsdiensten ->=geentekst=
Het Christendom en de godsdiensten ->=geentekst=
Het Christendom en de godsdiensten ->=geentekst=
Het Christendom en de godsdiensten ->=geentekst=
Fides et inculturatio ->=geentekst=
Propositiones n.a.v. de 10e Bisschoppensynode over de Leken ->=geentekst=
Ecclesia sub Verbo Dei mysteria Christi celebrans pro salute mundi ->=geentekst=
Tot de Bisschoppen van Latijns-Amerika bij de Opening van hun derde conferentie in Puebla (Mexico) ->=geentekst=
Salvator noster natus est in mundo ->=geentekst=
Varietates legitimae ->=geentekst=
De Eucharistie, bron van alle roepingen en ambten in de kerk ->=geentekst=
Maria en de missie van de Kerk ->=geentekst=
Sacramentum Caritatis ->=geentekst=
Ecclesia in Africa ->=geentekst=
Ecclesia in Africa ->=geentekst=
Ecclesia in Africa ->=geentekst=
Voorbereiding op het Sacrament van het Huwelijk ->=geentekst=
De liturgie volkomen gecentreerd op God is een blik op de eeuwigheid ->=geentekst=
Doctrinaire notitie over enige aspecten van de Evangelisering ->=geentekst=
Caritas in Veritate ->=geentekst=
Onderwijs en het zoeken naar de waarheid ->=geentekst=
Aan de deelnemers aan het Internationaal Thomistisch Congres, 21-25 september 2003 ->=geentekst=
De interpretatie van het dogma ->=geentekst=
Aan de deelnemers van de 3e plenaire zitting van de Pauselijke Academie van Sint-Thomas van Aquino ->=geentekst=
Tot de deelnemers aan een Congres over orgaantransplantatie ->=geentekst=
Dignitas Personae ->=geentekst=
Tot de deelnemers aan het symposium over Evangelium Vitae en de Wet en het Elfde Internationale Colloquium over Romeins en Canoniek Recht ->=geentekst=
Hoogfeest van Maria, Moeder van God en de 42e Werelddag voor de Vrede ->=geentekst=
Aan de zeereerwaarde pater Peter-Hans Kolvenbach, S.J., Generaal-Overste van de Sociëteit van Jezus ->=geentekst=
Boodschap bij gelegenheid van het eeuwfeest van de toewijding van het mensdom aan het Allerheiligst Hart van Jezus ->=geentekst=
Mysterium Filii Dei ->=geentekst=
Educatieve richtlijnen over de menselijke liefde ->=geentekst=
Tot de deelnemers aan het symposium over het mysterie van de erfzonde ->=geentekst=
Tot de deelnemers aan het symposium over het mysterie van de erfzonde ->=geentekst=
Over het ongeboren leven ->=geentekst=
Enkele vraagstukken over God als Verlosser ->=geentekst=
Enkele vraagstukken over God als Verlosser ->=geentekst=
Enkele vraagstukken over God als Verlosser ->=geentekst=
Enkele vraagstukken over God als Verlosser ->=geentekst=
Youcat ->=geentekst=
Lineamenta "Nieuwe evangelisatie voor het overdragen van het christelijk geloof" ->=geentekst=
De geboorte van de Heer: Mysterie van vreugde en licht ->=geentekst=
Het theologische onderzoek moet de Kerk helpen steeds dieper het mysterie van Christus te verstaan ->=geentekst=
"Waarlijk, deze Mens was een Zoon van God" ->=geentekst=
En Hij is mensgeworden ->=geentekst=
En Hij is mensgeworden ->=geentekst=
Evangelii Gaudium ->=geentekst=
"Hij is arm geworden om ons rijk te maken met zijn armoede" (vgl. 2 Kor. 8, 9) ->=geentekst=
Opvoeden tot interculturele dialoog in katholieke scholen. Leven in harmonie voor een beschaving van liefde ->=geentekst=
"Sensus Fidei" in the life of the Church ->=geentekst=
Relatio Synodi - Familiesynode 2014 ->=geentekst=
Inleidende Relatio op het Instrumentum Laboris voor de 14 Algemene Gewone Bisschoppensynode ->=geentekst=
Relatio Finalis - Synode 2015 ->=geentekst=
Relatio Finalis - Synode 2015 ->=geentekst=
Relatio Finalis - Synode 2015 ->=geentekst=
Ritibus in sacris ->=geentekst=
Amoris Laetitia ->=geentekst=
Amoris Laetitia ->=geentekst=
Placuit Deo ->=geentekst=
Placuit Deo ->=geentekst=
Placuit Deo ->=geentekst=
Menselijke ontwikkeling en christelijk heil ->=geentekst=
Menselijke ontwikkeling en christelijk heil ->=geentekst=
Jongeren, geloof en de onderscheiding van de roeping (Slotdocument) ->=geentekst=
Het jaar van zijn gouden priesterfeest ->=geentekst=
Notitie over het belang van het forum internum en de onschendbaarheid van het sacramentele zegel (of Biechtgeheim) ->=geentekst=
Catechese over Kerstmis ->=geentekst=
"Het is voor ons onmogelijk niet te spreken over hetgeen wij gezien en gehoord hebben" (Hand. 4, 20) ->=geentekst=
Romeins Rituale - Het exorcisme ->=geentekst=
Catechesi sulla Lettera ai Galati: 11. La libertà cristiana, fermento universale di liberazione ->=geentekst=
Brief van de deelnemers aan de 16e gewone algemene vergadering van de Bisschoppensynode aan het volk van God ->=geentekst=
Ik ben op pelgrimstocht gegaan naar het levende heiligdom van het Volk van God ->=geentekst=
Ik ben naar Groot-Brittannië gekomen om uit te nodigen te bidden ->=geentekst=
De sociale ontologie van Thomas van Aquino en de natuurwet in perspectief ->=geentekst=
Dignitas Infinita ->=geentekst=
De Hemelvaart onthult de grootsheid van de roeping ->=geentekst=
Over de rol van literatuur in de vorming ->=geentekst=
Antiqua et Nova ->=geentekst=

Extra opties voor deze alinea

Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media