Z.H. de Paus presideert eerste bijeenkomst van de Centrale Commissie van het Oecumenisch Concilie

Van ganser harte heten Wij U welkom, Eerbiedwaardige Broeders en beminde Zonen, die hier in deze zaal van het Apostolisch Paleis bijeengekomen zijt, waar de gebeden nog schijnen te weerklinken, die in de Pinksternoveen overal ter wereld samen met Ons als een smeekbede tot de Heilige Geest zijn opgestegen opdat Hij een stroom van hemelse genaden zou uitstorten vooral over hen, die een grote ijver betonen bij de voorbereiding van het IIe Oecumenisch Concilie van het Vatikaan.

Wij koesteren nog hogere verwachtingen op een zeker voorspoedig succes en resultaat bij het zien van uw uitgelezen kring, waarin zoveel mannen aanwezig zijn, die uit alle delen van de aarde afkomstig zijn, namelijk Onze Eerbiedwaardige Broeders de Kardinalen van de H. Roomse Kerk, de Bisschoppen en Prelaten, de Oversten van oude en nieuwe religieuze Orden, die zich allen op gelijke wijze verdienstelijk maken voor de Kerk.

De Goddelijke Voorzienigheid heeft Ons gegeven het zaad zo snel en zo voorspoedig te zien opschieten, dat Wij met een nederig maar zeer vertrouwvol gevoel in het hart van Onze Eerbiedwaardige Broeders de Kardinalen gezaaid hebben, toen Wij hen op 25 januari 1959 bij de Basiliek van Ostia hebben ontboden en hen vooral gesproken hebben over de Romeinse Synode, het Oecumenisch Concilie en over de aanpassing van het Kerkelijk Wetboek aan de behoeften van onze tijd.

"O waarlijk, de Heer heeft het gedaan: het was een wonder in onze ogen" (Ps. 118, 23) [b:Ps. 118, 23].

Het ogenblik om het Kerkelijk Wetboek te hernieuwen zal komen en nog wel spoedig. Maar de Constituties van de Romeinse Synode [d:255] zijn reeds een jaar van kracht: het boek, dat hen bevat, is reeds voorhanden, en het wordt, zelfs uit verwijderde landen, met zo'n belangstelling gevraagd, dat het reeds herdrukt moest worden. Tenslotte wat betreft het Oecumenisch Concilie: de verwachting ervan is zeer groot, optimistisch en oprecht, niet alleen van de kant van Onze geliefde Zonen, maar ook van hen die zich buiten de Kerk bevinden. Dit stemt Ons tot grote gerustheid en het bemoedigt Ons om het werk voort te zetten.

Ondertussen zijn reeds de wensen van de Bisschoppen en de Prelaten, de aanbevelingen van de Congregaties der Romeinse Curie en tenslotte de voorstellen van de Universiteiten op uitstekende wijze in vijftien delen bijeen gebracht. Aan deze overvloedige materie worden die punten van de kerkelijke geloofs- en zedenleer ontleend, die aan de bestudering van de Commissies worden onderworpen. Met welk een ijver, zorg en beleid de Commissies en de Secretariaten, die Wij hebben ingesteld, zich hierop toeleggen, hebben Wij zelf kunnen onderzoeken, toen Wij bij sommige vergaderingen aanwezig waren.

Op dit ogenblik de Heer zij geprezen bestijgen Wij een nieuwe trap van deze moeilijke weg.

De Centrale Commissie, die uitgebreider en belangrijker is dan de andere, begint vandaag haar werkzaamheden nadat haar Secretariaat vanaf het begin vlug en vlot werk heeft verricht.

Iedere bijeenkomst brengt des te overvloediger vruchten voort naarmate de werkzaamheden ervan beter georganiseerd worden. Daarom, Eerbiedwaardige Broeders en beminde Zonen, moet gij nu datgene aandachtig onderzoeken, dat de bijeenroeping, het verloop en de goede orde van de zittingen van het komende Concilie betreft. Op deze eerste bijeenkomsten van U zullen zeker andere volgen om die schema's nader te bestuderen, die door de afzonderlijke Commissies zijn voorbereid.

Uw taak blijft zeker zeer moeilijk: daarin zal het duidelijk worden welk een wijsheid, wetenschap en voorzichtigheid en tenslotte welk een praktische ervaring van dingen en mensen de Heer U heeft geschonken. Gij zijt geroepen om meer deel te hebben aan Onze zorg het gunstige resultaat van zo'n groot werk te bespoedigen. Daarom hebben Wij reeds vanaf deze eerste vergadering U willen toespreken en Onze zegen verlenen, die de goddelijke bijstand zal bewerken. Wanneer Wij U rondom Ons zien, richten Wij onze blikken verderweg, op de universele Kerk, die U afvaardigt als de uitgelezen helpers van de nederige Opvolger van de H. Petrus en die U haar verlangens en wensen vertrouwvol aanbeveelt. Deze bijeenkomst kondigt dus grote verwachtingen aan, die zich naar Onze overtuiging zowel in Ons als in uw hart zullen vestigen.

Het is inderdaad de taak van het Concilie een onuitwisbare indruk in de zaken van de Kerk achter te laten. Dit is zeer zeker gebeurd bij de reeds gehouden Concilies, die Wij als het ware de twintig sterren zouden willen noemen, door wier licht de H. Kerk schittert, en door wier werkzaamheden en resultaten de ongeschondenheid van de leer, de heiligheid van de zeden, de godsdienstzin van de gelovigen, de kerkelijke tucht en het elan voor het missiewerk zeer sterk vermeerderd zijn.

Nadat de decreten van de Oecumenische Concilies waren afgekondigd, zijn in de verschillende tijden schitterende ondernemingen opgebloeid, als kwamen zij voort uit een vruchtbaar zaad. Het vierde Concilie van Lateranen om een voorbeeld te noemen heeft de Kerk zo georganiseerd, dat de boodschap van het Evangelie wederom naar die streken werd uitgedragen, waarin de ketterij verderf en dwaling had veroorzaakt. Het Concilie van Trente, dat plaats had in een tijd die dichter bij ons is gelegen en dat Ons daarom ook meer bekend is, heeft zeer veel besluiten genomen om de liefde te bevorderen, de leer te beschermen en de geestelijkheid aan een heiliger levenswandel te herinneren en haar daartoe op te wekken.

Als Wij de feiten en de wederwaardigheden van de Concilies goed beschouwen, dan voelen Wij Ons hart tot grote verwachtingen opgewekt: Wij verwachten derhalve met goed recht ook van dit Concilie overvloedige vruchten, die zij, die Ons werk begunstigen, in nog grotere mate zullen kunnen plukken.

Daarom hadden Wij bepaald dat op het Pinksterfeest, dat laatst gevierd is, smeekbeden tot de H. Geest moesten gericht worden, en Wij zullen niet ophouden Onze kinderen uit de gehele wereld op te wekken tot gebed, opdat de Heer met Zijn genade dit grootse werk moge vruchtbaar maken.

Opdat de werkzaamheden, die reeds op zo'n uitstekende wijze door de Voorbereidende Commissies verricht zijn, aan deze Centrale Commissie volledig duidelijk worden gemaakt, wensen Wij dat de Voorzitters van de afzonderlijke Commissies en Secretariaten nu een korte beschouwing van hun werk geven.

Op de volgende dagen zullen de kwesties over het komende Concilie worden besproken, die aan uw wijs beraad zijn voorgelegd.

Het is Ons een zeer aangename taak deze bijeenkomsten te presideren: maar als het wegens Onze herderlijke verplichtingen zou gebeuren dat Wij hier persoonlijk niet bij tegenwoordig kunnen zijn, dan vertrouwen Wij de leiding van het debat aan de Kardinaal, die President is van de Commissie of van het Secretariaat, tot wiens domein de kwestie behoort, die besproken moet worden.

Wanneer echter onderwerpen, die in de vergaderingen van deze dagen behandeld worden, alleen de Centrale Commissie betreffen, dan zal bij Onze afwezigheid de Kardinaal met de oudste rechten de discussie leiden. Moge de Heilige Geest Ons met Zijn genaden bijstaan, die Wij hebben afgesmeekt; moge Maria, onze Voorspreekster, Ons verhoren; moge de Heilige Jozef, de Patroon van de Kerk, Ons helpen.

Deze eerste vergadering van de Opperste Commissie van het Oecumenisch Concilie verlangde van Ons een openingswoord, dat Wij gaarne in het begin van deze bijeenkomst uitgesproken hebben. Want om een plechtig begin aan deze werkzaamheden te maken, paste het Ons enigszins de richting aan te geven, een goed succes toe te wensen en tot ijver aan te moedigen. Maar nu willen Wij enige woorden ter bemoediging ontlenen aan het Romeins Brevier en Missaal. Wij herinneren U aan de Heiligen, die de H. Liturgie ons in deze dagen ter verering voorstelt; namelijk gisteren de H. Barnabas; vandaag de H. Paus Leo III samen met de H. Johannes A.S. Facundo en de Martelaren Basilides, Cyrinus, Nabor en Nazarius; morgen de H. Antonius van Padua.

Op al deze Heiligen is de aansporing van het Evangelie toepasselijk: "Wees niet bezorgd, kleine kudde, want het heeft Uw Vader behaagd u het koninkrijk te geven" (Lc. 12, 32) [b:Lc. 12, 32].

Onze eerste gedachte gaat uit naar de H. Barnabas, medearbeider van de H. Paulus en later in het apostolaat vol leven en vuur van de H. Johannes Marcus: hij wordt genoemd "zoon van vertroosting" (Hand. 4, 36) [b:Hand. 4, 36], "een vroom man, vol van de H. Geest" (Hand. 11, 24) [b:Hand. 11, 24]. Daarna volgt de H. Paus Leo III, wiens liturgisch feest wij vandaag vieren: hij toonde zich een zeer vrome en zachtmoedige Paus: hij bezat een bijzondere eerbied tot God, en een grote liefde voor de naaste, hij was voorzichtig in zijn bestuur, een vader voor armen en zieken een verdediger van de Kerk en een begunstiger van de eredienst. Zijn naam wordt in nauw verband gebracht met de daden van Karel de Grote, die hij zelf tot keizer van het H. Roomse Rijk heeft gekroond; gedurende twintig jaar was hij vanaf de zetel van Lateranen een schitterend lichtbaken voor de christelijke godsdienst en eredienst.

Tegelijk met de H. Paus Leo III vieren wij vandaag in de H. Liturgie ook de heilige gedachtenis van de H. Johannes AS. Facundo; ook tot hem richten Wij onze smeekbeden opdat hij door zijn voorspraak bij God de plannen van het Oecumenisch Concilie moge begunstigen en bijstaan, daar hij immers op aarde "vereerd werd om zijn wonderlijke gave de vrede onder de twistende partijen te herstellen".

Als een kroon omringen hem de Romeinse Martelaren, die op de via Aurelia de dood hebben ondergaan; voor de eerste van hen heeft de H. Leo III op de via Merulana een zeer oude basiliek hersteld en aan zijn naam toegewijd.

Morgen zal het feest van de H. Antonius van Padua gevierd worden: de liturgische viering schijnt in zekere zin de algemene devotie voort te zetten en te bekrachtigen, die het christenvolk hem als een zeer voortreffelijk en heerlijk huldedicht heeft toegedacht. Zijn gehele leven bestond in het opgewekt beoefenen van het apostolaat.

Tengevolge van de voorspraak van deze Heiligen verwachten Wij een voorspoedige afloop en gunstig resultaat van de voorbereiding van Ons Algemeen Concilie; waarvan Wij vandaag de zeer gewaardeerde voorafgaande werkzaamheden nader beschouwen.

De woorden, die telkens weer in de H. Liturgie doorklinken, smeken voor ons de hemelse genade af: "Wees niet bezorgd, kleine kudde" (Lc. 12, 32) [b:Lc. 12, 32]. "Al de haren van uw hoofd zijn geteld" (Lc. 12, 7) [b:Lc. 12, 7]. Weest dus niet bezorgd, want "gij zijt meer waard dan een zwerm mussen" (Lc. 12, 7) [b:Lc. 12, 7].

Dit is de speciale genade van deze bijeenkomst, dat zij Onze geest richt op onze gemeenschap met de zegepralende Kerk. Genietend van de eeuwige glorie en vrede, wenden de Heiligen hun ogen tot ons: zij zien onze tocht en vol blijdschap zien zij het werk groeien en zich ontwikkelen, dat zij zelf op aarde begonnen zijn.

Moge deze gedachte ons tot vreugde strekken bij het begin van de werkzaamheden, waarop wij ons toeleggen en moge zij voor later een gelukkig voorteken zijn. Na deze wensen verlenen Wij U allen, die hier aanwezig zijt, als onderpand van de hemelse genade zeer gaarne de Apostolische Zegen.