Medeverantwoordelijkheid voor en het met anderen delen van de problemen die de emigranten benauwen

In het Evangelie van deze zondag horen wij de gelijkenis van de talenten. De gedachten welke deze gelijkenis in ons oproept, zouden wij vandaag nogmaals willen betrekken op de menselijke arbeid, met een bijzondere aandacht voor de arbeid van de emigranten. Wij worden daartoe uitgenodigd door het feit dat op deze zondag in Italië de zonen en dochters in herinnering worden geroepen die om verschillende redenen hun geboortegrond hebben moeten verlaten. Meestal juist om werk te zoeken. Langs een soortgelijke weg gingen - en gaan nog steeds - mensen van verschillende naties, landen en continenten. De emigratie is een belangrijk sociaal probleem op internationaal niveau. En dit is in onze tijd niet minder actueel dan in het verleden, maar heeft vandaag zelfs geweldige afmetingen aangenomen.

Het emigratieverschijnsel heeft ongetwijfeld positieve aspecten in zover het werk verschaft aan wie het mist en aanzet tot banden van contact tussen de volkeren. Er zijn evenwel ook negatieve aspecten aanwezig in zover - zoals ik schreef in de encycliek Laborem Exercens[712] - 'het in het algemeen een verlies vormt voor het land waaruit men emigreert. Er vertrekt een mens en tevens een lid van een grotere gemeenschap welke door geschiedenis, traditie en cultuur is verbonden, om een leven te beginnen te midden van een andere samenleving die door een andere cultuur is verbonden en heel dikwijls ook door een andere taal' Laborem Exercens, 23[[712|23]]

Dit gebeurt niet zonder reacties van psychologische orde, waarmee niet zelden situaties van sociale marginalisering gepaard gaan die botsen. met de fundamentele eisen van de rechtvaardigheid. Het is daarom nodig te bekrachtigen, dat men voor de gastarbeider, behalve het recht om zijn eigen land van herkomst te verlaten en zich in een nieuw land van keuze te vestigen, ook het recht moet erkennen een gepast verblijf te hebben waarin hij met zijn eigen gezin kan wonen; en bovendien het recht op arbeid en op een economische behandeling en op voorzieningen die gelijk zijn aan de arbeiders van het gastland, alsook het recht op arbeids- en verblijfszekerheid, op een evenredige vorming en beroepsopleiding, op verschillende vormen van voorzieningen en sociale bijstand. Anderzijds mag men niet verzwijgen, dat aan deze rechten ook plichten beantwoorden van de kant van de gastarbeider tegenover het land waarin hij werkt, voor wat betreft de verwezenlijking van het algemeen welzijn en de bescherming van de openbare orde. Terwijl hij terecht verlangt, dat zijn eigen tradities worden beschermd, moet de gastarbeider een houding van hartelijke en open respect aannemen tegenover het erfgoed van waarden, taal en gewoonten van de natie die hem heeft ontvangen.

Op deze zondag, waarop de commissie voorde migraties en toerisme van de Italiaanse bisschoppenconferentie de aandacht wil vestigen op de velerlei problemen, vooral van morele orde, welke voortkomen uit het gedwongen verlaten van de eigen geboortegrond wegens het zoeken van een eerlijk levensonderhoud, willen wij ons met de gedachte en het hart richten tot wie ver van hun vaderland leven, verspreid in verschillende landen van de wereld.
,br>Terwijl ons gebed de angsten, de verlangens en verwachtingen van hen die betrokken zijn bij het lot van de migratie, toevertrouwt aan de Heer, wil het Hem vragen in het hart van de christenen een levende zin voor medeverantwoordelijkheid en delen met anderen te wekken, waardoor de oplossing van de problemen welke velen van onze broeders benauwen, zou worden verhaast.

Gedurende de maand november verblijven onze gedachten en onze gebeden bij onze doden. De overledenen die rusten op de kerkhoven van het geboorteland vormen ook een bijzondere schakel van geestelijke verbondenheid met het grote gezin van onze emigranten. En zelfs wanneer de andere banden reeds zijn verbroken, doen de gedachtenis van de doden, de bezoeken aan hun graven, de jaargetijden en andere gezinsomstandigheden onze broeders en zusters terugkeren naar de grond van de vaderen.

Terwijl wij vandaag voor hun intentie bidden, bevelen wij tegelijk God deze overledenen aan, van wie de graven hen voortdurend verenigen met het vaderland dat zij hebben verlaten.

Het liturgisch feest van de heilige Albertus Magnus dat vandaag plaats heeft, roept de herinnering voor de geest aan de reis welke ik precies op deze dag een jaar geleden, naar Duitsland heb ondernomen. Onuitwisbaar blijven in mijn geest de momenten van die apostolische pelgrimstocht, gedurende welke ik de grote vitaliteit van die dierbare natie heb kunnen vaststellen en hoe diep de gehechtheid van de katholieken is aan de kerk, hoe edelmoedig hun bijdrage voor de velerlei initiatieven van naastenliefde ten gunste van de universele kerkelijke gemeenschap en hoe ijverig hun betrokkenheid om de zaak van de eenheid met alle christelijke broeders te bevorderen.

Tot dit edele land richt ik op deze eerste verjaardag van mijn pastoraal bezoek een hartelijke groet, vergezeld van de vurige wens tot rustige welvaart en geregelde vooruitgang, terwijl ik de verzekering geef van een bijzondere gedachtenis in het gebed tot de maagd Maria.