Paus schrijft sterke brief over eenheid christenen kort voor Turkijereis: 'In unitate fidei'

(otheo.be 24.11.2025) - Op 28 november vindt in Iznik (vroeger Nicea) in Turkije de oecumenische herdenking plaats van het Concilie van Nicea. Op dat concilie werd in het jaar 325 de geloofsbelijdenis aangenomen, die voor alle christenen nog altijd dezelfde is. In het vooruitzicht hiervan schreef paus Leo XIV de apostolische brief In unitate fidei (In de eenheid van het geloof). Zijn eerste reis als paus – naar Turkije en Libanon – staat dus in het teken van de eenheid.

Harmonie
Het oecumenisch concilie had destijds tot doel om theologische geschillen op te lossen en een uniforme christelijke leer vast te stellen. Het resultaat was onder meer de bevestiging van de goddelijkheid van Christus en de formulering van de geloofsbelijdenis van Nicea.

‘In de eenheid van het geloof, die sinds het begin van de Kerk wordt verkondigd, zijn christenen geroepen om in harmonie te leven en het geloof met liefde en vreugde te bewaren en door te geven’, schrijft de paus. Daarbij herinnert hij aan de woorden van de geloofsbelijdenis: ‘Ik geloof in één Heer Jezus Christus, de eniggeboren Zoon van God... voor onze redding is Hij uit de hemel neergedaald.’

Teken van hoop
‘Eeuwenlang al is deze geloofsbelijdenis het gemeenschappelijke erfgoed van christenen en ze verdient het om op steeds nieuwe en relevante manieren te worden beleden en begrepen’, schrijft de paus vervolgens. Hij noemt het ‘een voorzienig toeval’ dat de viering van het Eerste Oecumenische Concilie van Nicea valt in het Jubeljaar van de Hoop.

Het Credo geeft hoop in tijden van grote verdeeldheid in de wereld.
De verkondiging van het geloof in Jezus Christus, Zoon van God, is ‘het hart van het christelijk geloof en ze verenigt tot op vandaag alle christenen als we haar reciteren in de eucharistie.’ Het Credo geeft dan ook hoop in tijden van grote verdeeldheid in de wereld.

Teken van vrede
Volledige zichtbare eenheid is nog niet bereikt’, erkende de paus. ‘Maar we erkennen de leden van andere kerken en kerkelijke gemeenschappen toch als onze broeders en zusters in Jezus Christus, en herontdekten de ene universele gemeenschap van Christus' leerlingen over de hele wereld.’ En hij beklemtoont: ‘Wat ons verenigt, is veel groter dan wat ons verdeelt!”

‘In een wereld die verdeeld en verscheurd is door vele conflicten’, bevestigt paus Leo, ‘kan de ene universele christelijke gemeenschap een teken van vrede en een instrument van verzoening zijn, en een beslissende rol spelen in het wereldwijde streven naar vrede.’

Daarna staat de paus stil bij de christelijke martelaren en herhaalt dat ‘hun nagedachtenis ons verenigt en ons aanspoort om getuigen en vredestichters in de wereld te zijn’.

Theologische controverses
‘Het Credo van Nicea kan het referentiepunt zijn voor deze reis, als model van eenheid in diversiteit’, schrijft de paus vooruitblikkend op de reis naar Turkije en Libanon. Hij stelt dan ook voor om theologische controverses te overstijgen. ‘Ze hebben hun bestaansrecht verloren.’ Zo hoopt de paus ‘een gemeenschappelijk begrip te ontwikkelen en zelfs meer nog, een gemeenschappelijk gebed tot de Heilige Geest, zodat Hij ons allen kan verenigen in één geloof en één liefde’.

Het gaat niet om een oecumene die probeert terug te keren naar de toestand van vóór de scheuringen, noch om een aanvaarding van een status quo, maar ‘voor een oecumene die naar de toekomst kijkt, die verzoening zoekt via dialoog, en waarbij we onze gaven en ons spiritueel erfgoed delen’. Het herstel van de eenheid onder christenen, klinkt het tot besluit, maakt ons niet armer, maar juist rijker. (LW)