De apostolische reis naar Kazachstan

De voorbije week, van dinsdag tot vrijdag, ben ik naar Kazachstan geweest, een groot land in centraal Azië, naar aanleiding van het zevende congres van de Leiders der traditionele wereldgodsdiensten. Ik herhaal mijn dankbaarheid aan de Heer President van die Republieken, aan de Gezagsdragers van Kazachstan voor het onthaal dat mij te beurt viel en voor de ruime inzet bij de organisatie ervan. Zo ook dank ik van harte de Bisschoppen en alle medewerkers voor het vele werk dat ze gepresteerd hebben en vooral voor de vreugde die ze mij bezorgden doordat ik hen kon ontmoeten en allemaal samen zien.

Zoals ik zegde was de voornaamste reden voor het bezoek: deelnemen aan het Congres van de Leiders der traditionele wereldgodsdiensten. Dit initiatief wordt reeds sinds gedurende twintig jaren bevorderd door de Overheid van dat Land, dat zich in de wereld toont als plaats van ontmoeting en dialoog, in dit geval op religieus vlak, en dus als voortrekker bij het bevorderen van vrede en menselijke broederschap. Het ging om de zevende uitgave van dit congres. Een land dat sinds dertig jaar onafhankelijkheid kent, heeft reeds zeven uitgaven gerealiseerd van deze congressen, één om de drie jaar. Dit betekent: de godsdiensten in het centrum plaatsen van de opbouw van een wereld waarin men elkaar hoort en in verscheidenheid eerbiedigt. Dit is geen relativisme, neen. Het is horen en eerbiedigen. En dat dankzij de Kazachse regering die, na zich bevrijd te hebben van het atheïstische regime, nu een weg van beschaving voorstelt die heel duidelijk fundamentalisme en extremisme veroordeelt. Het gaat om een houding van evenwicht en eenheid.

Het Congres heeft de Slotverklaring besproken en goedgekeurd die in de lijn ligt van die welke ondertekend werd in Abu Dhabi in februari 2019 [7262] over de menselijke broederschap. Ik vind het fijn dat ik deze stap voorwaarts kan beleven als vrucht van een weg die van ver vertrekt. Ik denk hierbij natuurlijk aan de historische interreligieuze ontmoeting voor de vrede samengeroepen door de Heilige Johannes Paulus II te Assisi in 1986. Daarop kwam kritiek van mensen zonder vooruitziende blik. Ik denk daarbij aan de vooruitziende blik van de Heilige Johannes XXIII en de Heilige Paulus VI. Ik denk hierbij ook aan de grote geesten uit andere godsdiensten- ik beperk mij tot een verwijzing naar Mahatma Gandhi. Maar hoe zou men voorbij kunnen zien aan de gedachtenis van de vele martelaren, mannen en vrouwen van elke leeftijd, taal en volk die met hun leven de trouw aan de God van vrede en broederschap hebben betaald? We beseffen dat plechtige gelegenheden belangrijk, zijn, maar de dagelijkse inzet is het concrete getuigenis dat een betere wereld voor allen opbouwt.

Naast dit Congres heeft deze reis mij de gelegenheid geboden de Overheid te ontmoeten van Kazachstan en van de Kerk die daar leeft. Na het bezoek aan de Heer President van de Republiek - die ik nogmaals bedank voor zijn vriendelijkheid, - hebben we de nieuwe Concertzaal bezocht. Daar heb ik gesproken met de Overheden, met de vertegenwoordigers van de burgerlijke samenleving en met het Diplomatiek corps. Ik heb beklemtoond dat Kazachstan de roeping heeft een Land van ontmoeting te zijn. Daar leven ongeveer honderdvijftig etnische groepen samen en spreekt men tachtig talen. Deze roeping, gevolg van zijn geografische kenmerken en van zijn geschiedenis, - deze roeping een land van ontmoeting te zijn van culturen en talen - werd onthaald en omarmd als een weg, die het verdient aangemoedigd en ondersteund te worden. Bovendien heb ik de hoop uitgesproken omtrent de opbouw van een steeds volwassener democratie, die in staat is daadwerkelijk te antwoorden op de noden van de gehele samenleving. Dat is een zware opgave die tijd vergt, maar reeds van nu af moet men erkennen dat Kazachstan zeer positieve keuzen heeft gemaakt. Zo bijvoorbeeld de keuze om "neen" te zeggen aan kernwapens en de keuze voor een goed energie- en milieubeleid. Dat is moedig. Op een ogenblik dat een dramatische oorlog sommigen ertoe brengt aan kernwapens te denken - waanzin -heeft dit land vanaf het begin "neen" gezegd aan kernwapens.

Wat de Kerk betreft, was ik zeer blij een gemeenschap van tevreden mensen te ontmoeten, blij en vol enthousiasme. Katholieken zijn er weinig in dat zo grote Land. Maar die toestand, beleefd met geloof, kan evangelische vruchten dragen. Vooreerst de zaligheden van de kleinheid, van gist, zout en licht te zijn en uitsluitend op de Heer te vertrouwen en niet op enige vorm van menselijke belangrijkheid. Bovendien nodigt de getalsmatige beperktheid uit om relaties te ontwikkelen met christenen van andere belijdenissen, en ook tot broederschap met alle mensen. Dus, een kleine kudde ja, maar open en niet gesloten, niet verdedigend, open en vertrouwd op de werking van de Heilige Geest, die vrij waait waar en hoe Hij wil. We hebben ook stilgestaan bij een donker gegeven: de martelaren. De martelaren van dit heilige Volk van God, want het heeft tientallen jaren geleden onder de atheïstische onderdrukking, tot aan de bevrijding 30 jaar geleden. Mannen en vrouwen hebben geleden omwille van het geloof in die lange periode van vervolging. Omwille van het geloof: vermoord, gefolterd, gevangengezet.

Met deze kleine maar blije kudde hebben we Eucharistie gevierd, steeds in Nur Sultan, op het plein van Expo 2017, omgeven door ultramoderne architectuur. Op het feest van het Heilig Kruis. Dat doet nadenken. In een wereld waarin vooruitgang en achteruitgang vermengd voorkomen, blijft het Kruis van Christus anker van heil. Teken van hoop die niet ontgoochelt omdat hij steunt op de liefde van de barmhartige en trouwe God. Naar Hem gaat onze dank voor deze reis en het gebed opdat deze reis rijk aan vruchten zou zijn voor de toekomst van Kazachstan en voor het leven van de Kerk die in die streek op weg is. Dankjewel.