Maria is ieder van ons nabij

Allereerst groet ik u allen hartelijk. Voor mij is het een grote vreugde om op de dag van de Tenhemelopneming van de Maagd Maria de Mis te mogen vieren in deze prachtige parochiekerk. Ik begroet kardinaal Sodano, de bisschop van Albano, alle priesters, de burgemeester en u allen. Dank voor uw aanwezigheid. Het feest van Maria Tenhemelopneming is een dag van vreugde. God heeft overwonnen. De liefde heeft gewonnen. Het leven heeft overwonnen. Het staat vast dat de liefde sterker is dan de dood, dat God de ware kracht heeft, en zijn kracht is goedheid en liefde.

Maria werd naar lichaam en ziel ten hemel opgeheven: in God is ook plaats voor het lichaam. De hemel is voor ons niet langer een zeer verre en onbekende sfeer. In de hemel hebben we een moeder. En de Moeder van God, de Moeder van de Zoon van God, is onze moeder. Hij zei het zelf. Hij maakte haar tot onze moeder toen hij tegen de leerling en tegen ons allemaal zei: "Zie daar uw moeder." In de hemel hebben we een moeder. De hemel is open; de hemel heeft een hart.

In het Evangelie van vandaag lc 1,39-56[[b:lc 1,39-56]] hebben we het Magnificat gehoord, dit grote gedicht dat van de lippen kwam, of beter gezegd, uit het hart van Maria, geïnspireerd door de Heilige Geest. In dit prachtige lied wordt de hele ziel, de hele persoonlijkheid van Maria weerspiegeld. We kunnen zeggen dat dit lied een portret is, een ware icoon van Maria, waarin we haar kunnen zien zoals ze is. Ik wil slechts twee punten van dit geweldige gezang benadrukken. Het begint met het woord Magnificat: mijn ziel "verheft" de Heer, dat wil zeggen, ze verkondigt dat de Heer groot is. Maria wil dat God groot is in de wereld, groot is in haar leven, aanwezig is in ons allemaal. Zij is niet bang dat God een "concurrent" in ons leven is, dat Hij met zijn grootsheid een deel van onze vrijheid, onze leefruimte, kan wegnemen. Ze weet dat als God groot is, wij ook groot zijn. Hij onderdrukt ons leven niet, maar verheft het en maakt het groots: juist dan wordt het groots met de pracht van God.

Het feit dat onze eerste ouders er anders over dachten, was de kern van de erfzonde. Ze waren bang dat als God te groot was, Hij iets uit hun leven zou wegnemen. Ze dachten dat ze God van zich af moesten duwen om ruimte voor zichzelf te krijgen. Dit is ook de grote verleiding van de moderne tijd geweest, van de afgelopen drie of vier eeuwen. Steeds meer mensen hebben gedacht en gezegd: "Deze God laat ons geen vrijheid, Hij beperkt de ruimte van ons leven met al zijn geboden. Daarom moet God verdwijnen; wij willen autonoom en onafhankelijk zijn. Zonder deze God zullen wij goden zijn en doen wat wij willen." Dit was ook de gedachte van de verloren zoon, die niet begreep dat hij, juist omdat hij in het huis van zijn vader was, "vrij" was. Hij ging naar een ver land, waar hij zijn leven verkwanselde. Uiteindelijk begreep hij dat hij, in plaats van vrij te zijn, slaaf was geworden, juist omdat hij afstand had genomen van zijn vader. Hij begreep dat hij alleen door naar het huis van zijn vader terug te keren werkelijk vrij kon zijn, met al de schoonheid van het leven. Hetzelfde gebeurt in de moderne tijd. Vroeger werd gedacht en geloofd dat we, door afstand van God te nemen en autonoom te zijn, onze ideeën en onze wil te volgen, werkelijk vrij zouden worden, om te kunnen doen wat we willen, zonder iemand te hoeven gehoorzamen. Maar als God verdwijnt, wordt de mens niet groter. Integendeel, hij verliest zijn goddelijke waardigheid, hij verliest de schittering van God in het gelaat. Uiteindelijk wordt hij slechts het product van blinde evolutie, dat kan worden gebruikt en misbruikt. Dat is precies wat de ervaring van onze tijd heeft bevestigd.

De mens is alleen groot als God groot is. Met Maria moeten we beginnen te begrijpen dat dit het geval is. We moeten ons niet van God distantiëren, maar maken dat God aanwezig is, God groot maken in ons leven; aldus zullen ook wij goddelijk zijn: we zullen alle pracht en praal van de goddelijke waardigheid bezitten. Laten we dit toepassen op ons leven. Het is belangrijk dat God groot onder ons is, zowel in het openbare leven als in het privéleven. In het openbare leven is het belangrijk dat God aanwezig is, bijvoorbeeld via het kruis op openbare gebouwen. Moge God aanwezig zijn in ons gemeenschappelijke leven, want alleen als God aanwezig is, hebben we een oriëntatie, een gemeenschappelijk pad. Anders worden de contrasten onverenigbaar, omdat de gemeenschappelijke waardigheid niet langer wordt erkend. Laten we God verheffen in het openbare leven en in het privéleven. Dat betekent dat we elke dag in ons leven ruimte moeten maken voor God, 's ochtends beginnen met gebed en dan tijd aan God besteden, de zondag aan God geven. We verspillen onze vrije tijd niet als we die aan God aanbieden. Als God onze tijd binnentreedt, wordt deze steeds groter, breder en rijker.

Een tweede reflectie. Dit gedicht van Maria –het Magnificat– is volkomen origineel; tegelijkertijd is het echter een "weefsel" dat volledig bestaat uit "draden" uit het Oude Testament, gemaakt van het woord van God. Je kunt zien dat Maria zich als het ware "thuis voelde" in het woord van God, ze leefde vanuit het woord van God, ze was doordrongen van het woord van God. In feite sprak zij met woorden van God, zij dacht met de woorden van God; haar gedachten waren de gedachten van God; haar woorden waren Gods woorden. Zij was doordrongen van goddelijk licht; daarom was zij zo prachtig, zo goed. Daarom straalde zij liefde en vriendelijkheid uit. Maria leefde volgens Gods woord; zij was doordrenkt met het woord van God. Door ondergedompeld te zijn in het woord van God, door zo vertrouwd te zijn met het woord van God, ontving zij ook het innerlijke licht van wijsheid. Wie met God denkt, denkt goed; en wie met God spreekt, spreekt goed, heeft geldige beoordelingscriteria voor alle dingen in de wereld, wordt wijs, verstandig en tegelijkertijd goed. Hij wordt ook sterk en moedig, met de kracht van God, die het kwaad weerstaat en het goede in de wereld bevordert.

Zo spreekt Maria met ons, zij spreekt tot ons, zij nodigt ons uit om het woord van God te kennen, om het woord van God lief te hebben, om te leven met Gods woord, om te denken met het woord Gods. En we kunnen dat op heel verschillende manieren doen: door de heilige Schrift te lezen, vooral door deel te nemen aan de liturgie, waarbij de heilige Kerk het hele jaar door het hele boek van de heilige Schrift voor ons opent. Ze opent het voor ons leven en maakt het aanwezig in ons leven. Maar ik denk ook aan het Compendium van de Catechismus van de Katholieke Kerk[663], dat we onlangs hebben gepubliceerd, waarin het woord van God wordt toegepast op ons leven, de realiteit van ons leven interpreteert, ons helpt binnen te gaan in de grote "tempel" van het woord Gods, het leert lief te hebben en onszelf, net als Maria, te doordrenken met dit woord. Zo is het leven lichtend en hebben we de criteria om te oordelen, we ontvangen tegelijkertijd goedheid en kracht.

Maria werd met lichaam en ziel verheven tot de hemelse glorie, en bij God is zij koningin van hemel en aarde. Is zij zo ver van ons verwijderd? Integendeel. Juist door met God en in God te zijn, is zij heel dichtbij ieder van ons. Toen zij op aarde was, kon zij alleen maar dichtbij sommige mensen zijn. Door in God te zijn, die ons nabij is, meer nog, die “in” ons allemaal is, neemt Maria deel aan deze nabijheid van God. Omdat ze in God en met God is, is Maria ieder van ons nabij, ze kent ons hart, ze kan onze gebeden horen, ze kan ons helpen met haar moederlijke goedheid. Ze is ons gegeven als "moeder" –zo zei de Heer– tot wie we ons elk moment kunnen wenden. Ze luistert altijd naar ons, ze is altijd dichtbij ons; en omdat zij de Moeder van de Zoon is, neemt zij deel aan de macht van de Zoon, aan zijn goedheid. We kunnen altijd ons hele leven in de handen van deze Moeder leggen, die altijd dichtbij eenieder van ons is. Laten we op deze feestdag de Heer danken voor het geschenk van deze Moeder en Maria vragen ons elke dag te helpen het juiste pad te vinden.
Amen.