Hebben wij twee behoeften van de Vader in ons hart: feestvieren en ons verheugen?

Beste broeders en zusters, een fijne zondag, goedendag!

De zogenaamde parabel van de verloren zoon (Lc. 15, 11-32)[[b:Lc. 15, 11-32]] neemt ons mee naar het hart van God, die altijd vergeeft met mededogen en tederheid, altijd. God vergeeft altijd, wij zijn het die moe worden om vergeving te vragen, maar Hij vergeeft altijd. Ze vertelt ons dat God Vader is, die niet alleen opnieuw verwelkomt, maar zich verheugt en feest viert om zijn zoon, die naar huis is teruggekeerd na al zijn bezittingen te hebben verkwanseld. Wij zijn die zoon, en het ontroert ons te bedenken hoezeer de Vader altijd van ons houdt en op ons wacht.

Maar in dezelfde parabel is er ook de oudste zoon, die zich opwindt tegen deze Vader. En die Vader kan ook ons in een crisis brengen. In feite zit deze oudste zoon ook in ons en zijn we geneigd hem, althans voor een deel, gelijk te geven: hij had altijd zijn plicht gedaan, hij was niet van huis weggegaan, dus is hij verontwaardigd als hij ziet dat de Vader zijn broer, die zich slecht had gedragen, weer in de armen sluit. Hij protesteert en zegt: 'Ik heb u al zo vele jaren gediend en ben nooit ongehoorzaam geweest aan een bevel van u', maar voor 'deze zoon van u' viert u zelfs feest! (Lc. 15, 29-30)[b:Lc. 15, 29-30]. "Ik begrijp u niet." Dit is de verontwaardiging van de oudste zoon.

Het probleem van de oudste zoon komt uit deze woorden naar voren. In zijn relatie met de Vader baseert hij alles op het zuiver opvolgen van geboden, op plichtsbesef. Dit kan ook ons probleem zijn, ons probleem met elkaar en met God: uit het oog verliezen dat Hij Vader is en onze godsdienst afstandelijk beleven, gebaseerd op verboden en plichten. En het gevolg van deze afstandelijkheid is de starheid ten opzichte van onze naaste, die niet meer als broeder wordt gezien. In de parabel spreekt de oudste zoon tegen de Vader niet van ‘mijn broer', nee, hij spreekt van ‘jouw zoon', alsof hij wil zeggen: hij is mijn broer niet. En uiteindelijk dreigt hij zelf uit het familiegebeuren uitgesloten te blijven. De tekst zegt dat hij "niet wilde binnenkomen" (Lc. 15, 28)[b:Lc. 15, 28]. Omdat de ander er was.

Als hij dit ziet, komt de Vader naar buiten om hem te smeken: "Zoon, je bent altijd bij me en alles wat van mij is, is van jou" (Lc. 15, 31)[b:Lc. 15, 31]. Hij probeert hem duidelijk te maken dat elk kind voor hem zijn hele leven is. Ouders beseffen dit heel goed en voelen bijna zoals God. Het is mooi wat een vader in een roman zegt: 'Toen ik vader werd, begreep ik God' H. de Balzac, Il padre...H. de Balzac, Il padre Goriot, Milaan 2004, 112. Op dit punt van de parabel opent de Vader zijn hart voor zijn oudste zoon en drukt hem twee behoeften uit, die geen bevelen zijn, maar noden van het hart: "Je zou moeten vieren en blij zijn, want deze broer van jou was dood en is weer tot leven gekomen" (Lc. 15, 32)[b:Lc. 15, 32]. Laten we eens kijken of wij ook de twee behoeften van de Vader in ons hart hebben: feestvieren en ons verheugen.

Allereerst om te vieren, dat wil zeggen om degenen die berouw hebben of onderweg zijn, degenen die in een geloofscrisis verkeren of zich ervan afgekeerd hebben, onze nabijheid te tonen. Waarom moeten we dit doen? Omdat hen te helpen angst en ontmoediging te overwinnen, die kunnen voortkomen bij de herinnering aan hun zonden. Zij die verkeerd hebben gedaan voelen zich vaak berispt door hun eigen hart; afstand, onverschilligheid en kwetsende woorden helpen niet. Daarom moet je hem, volgens de Vader van de parabel, een warm welkom heten en hem aanmoedigen om verder te gaan. "Maar Vader, deze hier heeft zoveel fout gedaan!": warm welkom. En wij, doen wij dat? Zoeken we hen op die ver weg zijn, willen we met hen vieren? Hoeveel goeds kan een open hart, een waar luisterend oor, een transparante glimlach doen; om te vieren, niet om je ongemakkelijk te voelen! De vader had kunnen zeggen: oké zoon, ga naar huis, ga weer aan het werk, ga naar je kamer, kom tot rust, en aan het werk! En dat zou goede vergeving zijn geweest. Maar nee! God kan niet vergeven zonder te feesten! En de vader viert omdat hij zich verheugt om de terugkeer van zijn zoon.

Vervolgens, zegt de Vader, moet men zich verheugen. Wie een hart heeft dat op God is afgestemd, verheugt zich als hij iemands berouw ziet, hoe ernstig zijn fouten ook waren. Hij staat niet stil bij de fouten, hij wijst niet met de vinger naar het kwaad, maar verheugt zich over het goede, want het goede van de ander is ook het mijne! En wij, kunnen wij anderen zo zien?

Sta me toe een verhaal te vertellen, weliswaar fictief, maar dat wel het hart van de vader laat zien. Er was een popopera, drie vier jaar geleden, over de verloren zoon, met het hele verhaal. En aan het eind, wanneer die zoon besluit terug te gaan naar zijn vader, ontmoet hij een vriend en zegt: "Weet je, ik ben bang dat mijn vader me zal afwijzen, dat hij me niet zal vergeven". En de vriend raadt hem aan: "Stuur een briefje naar je vader en zeg hem: "Vader, ik heb berouw, ik wil naar huis komen, maar ik weet niet zeker of u er blij mee zult zijn. Als je me wilt ontvangen, hang dan alsjeblieft een witte zakdoek voor het raam'. En toen ging hij op weg. En toen hij dicht bij huis was, waar de weg de laatste bocht maakte, zag hij zijn huis voor zich. En wat zag hij? Niet één zakdoek, maar een heleboel witte zakdoeken, voor de ramen, voor alles! Zo ontvangt de Vader ons, met volheid, met vreugde. Dit is onze Vader!

Weten we ons te verheugen om de anderen? Moge de Maagd Maria ons leren Gods barmhartigheid te verwelkomen, zodat we met dat licht naar onze naaste mogen kijken.