Rescriptum ex audientii: Valse mystiek en geestelijk misbruik

De term 'valse mystiek' komt voor in de voorschriften van het Dicasterium voor de Geloofsleer[d:486] (DDF) in een zeer specifieke context: namelijk kwesties met betrekking tot spiritualiteit en vermeende bovennatuurlijke verschijnselen, die nu worden behandeld door de Doctrinele Sectie. Dit omvat “problemen en gedragingen die verband houden met de discipline van het geloof, zoals gevallen van pseudo-mystiek, vermeende verschijningen, visioenen en boodschappen die aan een bovennatuurlijke oorsprong worden toegeschreven.... (Art. 10, 2)

In deze context verwijst “valse mystiek” naar spirituele benaderingen die de harmonie van het katholieke begrip van God en onze relatie met de Heer schaden. Het is in deze zin dat de uitdrukking voorkomt in het leergezag In de encycliek Haurietis aquas in gaudio[271] bijvoorbeeld, verwerpt paus Pius XII als “valse mystiek” de godsopvatting van jansenistische groepen, die in hun spiritualiteit geen rekening hielden met het mysterie van de Menswording

“Het is dus onjuist te beweren, dat de beschouwing van het lichamelijke Hart van Jezus een beletsel is, om te komen tot een innige liefde voor God en de ziel tegenhoudt op de weg naar de hoogste deugd. Deze onware mystieke leer verwerpt de Kerk geheel, zoals Zij door Onze Voorganger Innocentius de XIe z.g. de dwalingen verworpen heeft van hen, die het volgende beweerden: "De zielen die op deze inwendige weg zijn moeten geen akte van liefde verwekken voor de Heilige Maagd, voor de heiligen of voor de mensheid van Christus: want omdat deze voorwerpen van liefde onder de zinnen vallen is ook de liefde er voor zinnelijk. Geen enkel schepsel ook niet de Heilige Maagd of de heiligen mag bezit nemen van ons hart, want God alleen wil het bewonen en bezitten Caelestis Pastor[[1451]]". Haurietis aquas in gaudio, 57[[271|57]]

Er bestaat in het kerkelijk recht geen delict met de naam “valse mystiek”, ook al gebruiken canonisten de uitdrukking af en toe op een manier die nauw verbonden is met misbruikmisdrijven.

Echter, in de nieuwe Normen voor het handelen in de onderscheiding van vermeende bovennatuurlijke verschijnselen[9271] specificeert de DDF dat “het gebruik van vermeend bovennatuurlijke ervaringen of erkende mystieke elementen als middel of voorwendsel om macht uit te oefenen over personen of misbruik te plegen moet als moreel zeer zwaarwegend worden beschouwd”. In ascolto dello Spirito, [[9271|+114]] Deze overweging maakt het mogelijk om de hier beschreven situatie te beoordelen als een verzwarende omstandigheid als deze zich samen voordoet met delicten.

Tegelijkertijd is het mogelijk om een delict te classificeren als “geestelijk misbruik”, waarbij de al te brede en dubbelzinnige uitdrukking “valse mystiek” vermeden wordt.

Er wordt voorgesteld om aan het Dicasterie voor Wetgevende Teksten[d:545] en het Dicasterium voor de Geloofsleer[d:546] de taak toe te vertrouwen om deze mogelijkheid te analyseren en concrete voorstellen te doen, door een onderlinge werkgroep te vormen, voorgezeten door de Prefect van het Dicasterie voor Wetgevende Teksten[d:5454].