Over Psalm 1 - Van onze H. Vader Basilius, aartsbisschop van Caesarea in Cappadocië

De gehele Schrift is geïnspireerd door God en nuttig. (2 Tim. 3, 16)[[b:2 Tim. 3, 16]] Geleid door de Geest werd zij samengesteld, opdat wij allen, ieder afzonderlijk als in een kliniek voor zielen, toegankelijk voor ieder, er het geneesmiddel zouden kunnen kiezen voor de eigen hartstocht.

Er staat geschreven: "Want een geneesmiddel maakt een einde aan grote zonden" (Pred. 10, 4, LXX)[b:Pred. 10, 4] N.v.d.v.: De Hebreeuwse tekst...N.v.d.v.: De Hebreeuwse tekst schrijft: "Kalmte voorkomt grote misstappen".

Er is echter verschil tussen hetgeen de profeten leren, de historische boeken, de Wet en tenslotte de wijze waarop de Spreuken raad geven. Maar het Boek der Psalmen omvat alles wat nuttig is in de (genoemde) boeken. Het kondigt aan wat geschieden zal in de toekomst, het brengt in herinnering wat in het verleden gebeurde, het schrijft een levenswijze voor en het leert hoe men moet handelen. In één woord: het is een gemeenschappelijke schatkamer die aan ieder naar zijn behoefte juist datgene verschaft wat hij nodig heeft, want het geneest de vroegere wonden van de zielen en geeft aan de zielen die pas geleden verwond werden snel de beterschap, het herstelt wat ziek is en behoudt wat niet aangetast is.

Kortom dit boek neemt de hartstochten, voor zover deze macht hebben op verschillende wijzen over de zielen, weg; en geeft op boeiende, geestige, aangename manier wijze gedachten. Wat doet de Geest wanneer Hij ziet hoe moeilijk het menselijk geslacht zich tot deugd laat brengen en wij de rechte weg minachten, omdat wij zo geneigd zijn tot genot, wat doet Hij? Tussen de leringen door heeft Hij de verkwikking van de zang gemengd, opdat wij ongemerkt, dank zij het lieflijke en aangename wat wij horen, de woorden die nuttig voor ons zijn, zouden opnemen. Het is op de manier van wijze dokters die wanneer zij heel straffe medicijnen aan zieken met weinig eetlust geven, dikwijls honing strijken rond de rand van de beker.

Daarom zijn deze harmonieuze psalmmelodieën voor ons uitgedacht, opdat wij als we nog kinderen zijn in leeftijd of nog jong in onze levenshouding, terwijl wij ijken de melodieën goed te zingen, in werkelijkheid lering verstrekken aan onze ziel. Want bijna nooit gaat er iemand uit de grote lichtzinnige menigte weg die zich nog iets herinnert van een apostolische of profetische aansporing. Maar de woorden van de psalmen zingen ze zelfs thuis en als ze op de markt rondlopen. En als ooit iemand in wilde woede ontstoken is, wordt hij weer spoedig kalm, wanneer men een psalmmelodie aanheft. Het gezang sust de woede van zijn ziel.

De psalm is rust voor de ziel, schenkt vrede en bedwingt het tumult en de onrust van de gedachten. Want de psalm tempert de felle toorn in de ziel en beteugelt de bandeloosheid. De psalm brengt vriendschap tot stand, verenigt tegenstanders, verzoent vijanden. Want hoe kan men iemand met wie men eenstemmig tot God zijn stem heeft verheven, nog als vijand beschouwen?

Zo geeft de psalmodie het allerhoogste goed, de liefde, en brengt door de samenzang eensgezindheid en voegt het volk bijeen tot één enkel welluidend koor. De psalm verjaagt de demonen en roept de bijstand van de engelen op. Hij is een wapen tegen de verschrikkingen van de nacht en geeft rust bij het zwoegen gedurende de dag. De psalm is een bewaring voor kinderen, een kostbaar bezit voor volwassenen, een troost voor bejaarden en het schoonste sieraad voor vrouwen.

De psalm maakt de woestijn bewoonbaar en het rumoer op de markten verdraaglijk.

De psalm onderwijst de eerste beginselen aan hen die binnentreden N.v.d.v.: Basilius kan...N.v.d.v.: Basilius kan bedoelen: binnentreden in het klooster of in de Kerk., laat de gevorderden in kennis toenemen, ondersteunt de volmaakten. Het psalterium is de stem van de Kerk. Het maakt de feesten vreugdevol en leidt tot God welgevallige droefheid (2 Kor. 7, 10)[[b:2 Kor. 7, 10]], want de psalm verwekt zelfs tranen in een stenen hart. De psalm is het werk van engelen, een hemelse beschikking en geestelijke wierook.

0 wij ze gedachte van de Meester, die het zo geordend heeft dat wij terzelfder tijd zingen en leren wat nuttig is, zodat hetgeen we geleerd hebben zich dieper grift in ons hart! Want een niet uit vrije wil geleerde les onthoudt iemand niet gemakkelijk, maar wat een mens op een plezierige wijze met vreugde in zich opgenomen heeft, blijft goed in het geheugen.

Want wat kan men niet uit de psalm leren? De verhevenheid van de sterkte, de nauwgezetheid van de rechtvaardigheid, het gewicht van de matigheid, de volmaaktheid van het inzicht, de wijze van bekering, de maat van de volharding. Is er niet alles in (de psalm) wat men over (Gods) weldaden kan zeggen? In de psalm is de volmaaktheid van de theologie N.v.d.v.: 'Theologie': in de...N.v.d.v.: 'Theologie': in de letterlijke betekenis van het woord, het spreken van God., de voorzegging van Christus' komst in het vlees, de dreiging van het oordeel, de verwachting van de verrijzenis, de angst voor de straf, de beloften van de heerlijkheid, de openbaring van de geheimenissen.

Als in een grote, voor ieder toegankelijke schatkamer wordt dit alles in het Boek der Psalmen bewaard. Dit boek heeft de profeet N.v.dv.: 'Profeet' = psalmist.N.v.dv.: 'Profeet' = psalmist. samengesteld (alleen) voor het muziekinstrument dat men 'psaltèrion' noemt N.v.d.v.: 'Psaltèrion' is in...N.v.d.v.: 'Psaltèrion' is in de LXX een snaarinstrument in de vorm van een harp, misschien een driehoekige of een 'hakkebord'. , hoewel er vele andere muziekinstrumenten zijn. Het lijkt me dat op deze wij ze de genadegave van Boven die erin weerklinkt, aangeduid wordt, want als enig muziekinstrument brengt het 'psaltèrion' zijn klanken vanaf het hoogste deel (van het instrument) voort. Immers, bij de citer N.v.d.v.: 'Citer', Grieks:...N.v.d.v.: 'Citer', Grieks: 'kithara', muziekinstrument bijna gelijk aan onze gitaar, met drie tot vijftien snaren bespeeld met de hand of met een plectrum. en de lier N.v.d.v.: 'lier', Grieks:...N.v.d.v.: 'lier', Grieks: 'lyra', zeer oud muziekinstrument, bespannen met drie tot negen snaren, het werd bespeeld met de vingers van beide handen of met een plectrum in één hand en de vingers van de andere hand. klinkt het geluid van beneden af tegen het plectrum. Maar het 'psaltèrion' ontleent zijn welluidende klanken aan het bovenste deel (van het instrument), opdat wij slechts zullen zoeken wat van Boven is en niet meegesleurd worden naar de hartstochten van het vlees door de melodieuze klanken.

En ik denk dat de profetische woorden diepzinnig en wijs door de bouw van dit instrument ons tonen, dat hij wiens ziel "in de maat" en harmonieus is, gemakkelijk de weg naar wat van Boven is, betreedt.

Laten wij nu overgaan naar het begin der psalmen. {volgt}