Libanon is een getuige van interreligieuze dialoog

Dierbare broeders en zusters,

Ik ben diep ontroerd en enorm dankbaar dat ik vandaag onder u mag staan, in dit gezegende land – een land dat door de profeten van het Oude Testament werd verheerlijkt, die in de torenhoge ceders het symbool zagen van de rechtvaardige ziel die bloeit onder het waakzame oog van de hemel; een land waar de echo van de Logos nooit is verstomd, maar van eeuw tot eeuw blijft oproepen tot hen die hun hart willen openen voor de levende God.

In zijn postsynodale apostolische exhortatie Ecclesia in Medio Oriente[4511], ondertekend hier in Beiroet in 2012, benadrukte paus Benedictus XVI dat "het universele karakter en de roeping van de Kerk vereisen dat zij in dialoog treedt met de leden van andere religies. In het Midden-Oosten is deze dialoog gebaseerd op de spirituele en historische banden die christenen met joden en moslims verenigen. Het is een dialoog die niet in de eerste plaats wordt bepaald door pragmatische, politieke of sociale overwegingen, maar door onderliggende theologische kwesties die te maken hebben met het geloof". Ecclesia in Medio Oriente, 19[[4511|19]] Beste vrienden, uw aanwezigheid hier vandaag, op deze bijzondere plek waar minaretten en kerktorens naast elkaar staan, maar beide naar de hemel reiken, getuigt van het blijvende geloof van dit land en de standvastige toewijding van zijn volk aan de ene God. Moge hier, in dit geliefde land, elke klok, elke adhān, elke oproep tot gebed samensmelten tot één enkele, hoog opstijgende hymne – niet alleen om de barmhartige Schepper van hemel en aarde te verheerlijken, maar ook om een oprecht gebed op te heffen voor de goddelijke gave van vrede.

Al vele jaren, en vooral de laatste tijd, zijn de ogen van de wereld gericht op het Midden-Oosten, de bakermat van de Abrahamitische religies, waar zij de moeizame reis en de onophoudelijke zoektocht naar de kostbare gave van vrede gadeslaan. Soms kijkt de mensheid met een gevoel van onrust en ontmoediging naar het Midden-Oosten, gezien de complexe en langdurige conflicten. Maar temidden van deze strijd kunnen we hoop en bemoediging vinden als we ons richten op wat ons verenigt: onze gemeenschappelijke menselijkheid en ons geloof in een God van liefde en barmhartigheid. In een tijdperk waarin coëxistentie een verre droom lijkt, herinnert het volk van Libanon, dat verschillende religies omarmt, ons er krachtig aan dat angst, wantrouwen en vooroordelen niet het laatste woord hebben, en dat eenheid, verzoening en vrede mogelijk zijn. Het is een missie die door de geschiedenis van dit geliefde land heen onveranderd is gebleven: getuigen van de blijvende waarheid dat christenen, moslims, druzen en talloze anderen samen kunnen leven en een land kunnen opbouwen dat verenigd is door respect en dialoog.

Zestig jaar geleden opende het Tweede Vaticaans Concilie, met de afkondiging van de Verklaring Nostra Aetate[610], een nieuwe horizon voor ontmoeting en wederzijds respect tussen katholieken en mensen van verschillende religies, waarbij werd benadrukt dat echte dialoog en samenwerking geworteld zijn in liefde – het enige fundament voor vrede, gerechtigheid en verzoening. Deze dialoog, geïnspireerd door goddelijke liefde, moet alle mensen van goede wil omarmen, vooroordelen, discriminatie en vervolging afwijzen en de gelijke waardigheid van ieder mens bevestigen.

Hoewel het openbare optreden van Jezus zich voornamelijk in Galilea en Judea afspeelde, vermelden de evangeliën ook episodes waarin hij de regio van de Decapolis bezocht – met name in de omgeving van Tyrus en Sidon – waar hij de Syro-Fenicische vrouw ontmoette, wier onwankelbare geloof hem ertoe bewoog haar dochter te genezen. (Mc. 7, 24-30)[[b:Mc. 7, 24-30]] Hier wordt het land zelf meer dan alleen een plaats van ontmoeting tussen Jezus en een smekende moeder; het wordt een plaats waar nederigheid, vertrouwen en volharding alle barrières overwinnen en Gods grenzeloze liefde ontmoeten die elk menselijk hart omarmt. Dit is inderdaad "de kern van de interreligieuze dialoog zelf: de ontdekking van Gods aanwezigheid voorbij alle grenzen en de uitnodiging om Hem samen met eerbied en nederigheid te zoeken". Bij gelegenheid van de 60e verjaardag van de Conciliaire Verklaring "Nostra Aetate", [[9707|+2]]

Als Libanon bekend staat om zijn majestueuze ceders, dan is ook de olijfboom een hoeksteen van zijn erfgoed. De olijfboom siert niet alleen deze ruimte waar we vandaag bijeen zijn, maar wordt ook vereerd in de heilige teksten van het christendom, het jodendom en de islam, en dient als een tijdloos symbool van verzoening en vrede. Zijn lange levensduur en opmerkelijke vermogen om zelfs in de meest barre omstandigheden te bloeien, symboliseren volharding en hoop, en weerspiegelen de standvastige toewijding die nodig is om vreedzame coëxistentie te koesteren. Uit deze boom vloeit olie die geneest – een balsem voor lichamelijke en geestelijke wonden – en die het grenzeloze mededogen van God voor allen die lijden manifesteert. De olie van de olijfboom verspreidt ook licht en herinnert ons aan de oproep om ons hart te verlichten door geloof, naastenliefde en nederigheid.

Net zoals de wortels van de ceders en olijfbomen diep in de aarde doordringen en zich wijd verspreiden, zo is ook het Libanese volk verspreid over de hele wereld, maar toch verbonden door de blijvende kracht en het tijdloze erfgoed van uw vaderland. Uw aanwezigheid hier en over de hele wereld verrijkt de wereld met uw duizenden jaren oude erfgoed, maar vertegenwoordigt ook een roeping. In een steeds meer onderling verbonden wereld bent u geroepen om bouwers van vrede te zijn: om intolerantie het hoofd te bieden, geweld te overwinnen en uitsluiting te verbannen, en door het getuigenis van uw geloof de weg naar gerechtigheid en eendracht voor iedereen te verlichten.

Beste broeders en zusters, op 25 maart van elk jaar, dat in uw land als nationale feestdag wordt gevierd, komt u samen om Maria, Onze-Lieve-Vrouw van Libanon, te vereren in haar heiligdom in Harissa, dat is versierd met een indrukwekkend beeld van de Maagd met uitgestrekte armen, die het hele Libanese volk omhelst. Moge deze liefdevolle en moederlijke omhelzing van de Maagd Maria, Moeder van Jezus en Koningin van de Vrede, ieder van u leiden, zodat in uw vaderland, in het Midden-Oosten en in de hele wereld, de gave van verzoening en vreedzame coëxistentie mag vloeien "als de stromen die uit Libanon vloeien" (Hoogl. 4, 15)[[b:Hoogl. 4, 15]] Mogen zij hoop en eenheid brengen voor iedereen. Shukran.