Ordening voor de lezingen van de Mis

Toelichting: Onderhavig document uit 1981 verwijst o.a. naar de Institutio Generalis Missalis Romani - Editio typica altera[6030], zoals deze in 1975 is uitgegeven. Inmiddels is een volledig omgewerkte versie van deze "Institutio Generalis" uit 2002/2008[1798] beschikbaar. Getracht wordt door de redactie, waar mogelijk, ook de nummering van deze nieuwere versie in de tekst te gebruiken.

Idem voor de Ordo Cantus Missae:

• Ordo Cantus Missae[6037] Editio typica
• Ordo Cantus Missae[6038] Editio typica altera

1. Iedere Mis heeft drie lezingen :
2. de eerste uit het Oude Testament, de tweede uit de Apostel (d.w.z. of uit de brieven of uit de Apokalyps overeenkomstig de verschillende tijden van het jaar), de derde uit het Evangelie. Door deze verdeling wordt de eenheid belicht van beide Testamenten en van de heilsgeschiedenis, waarvan Christus, zoals Hij in zijn Paasmysterie wordt gevierd, het middelpunt is.
3. Een meer afgewisselde en rijkere Schriftlezing op zon- en feestdagen is ook te danken aan het feit dat voor deze dagen een cyclus van drie jaar wordt geboden, en wel zó dat dezelfde teksten slechts om de drie jaar worden gelezen. De afzonderlijke jaren worden...De afzonderlijke jaren worden aangegeven met de letters A, B, C. Om vast te stellen of men met een A-, B- of C-jaar te doen heeft, gaat men als volgt te werk. Met de letter C wordt een jaar aangeduid waarvan het jaartal deelbaar is door 3, alsof de cyclus begonnen was met het eerste jaar van de christelijke jaartelling. Aldus zou het jaar 1 een A-jaar zijn geweest, het jaar 2 een B-jaar, het jaar 3 een C-jaar evenals de jaren 6, 9, 12, enz. Zo is b.v. het jaar 1980 een C-jaar, het daarop volgende jaar 1981 een A-jaar, het jaar 1982 een B-jaar en het jaar 1983 weer een C-jaar. En zo verder. Het is evenwel duidelijk dat de afzonderlijke cycli parallel lopen aan het liturgisch jaar, en wel te beginnen met de eerste week van de Advent, die in het voorafgaand burgerlijk jaar valt. Het eigene van de jaren van elke cyclus wordt tot op zekere hoogte gevormd door het voornaamste kenmerk van dat synoptisch Evangelie dat op quasi-doorlopende wijze "door het jaar" wordt gelezen. Aldus wordt het eerste jaar van de cyclus Matteüs-jaar genoemd, omdat dan Matteüs wordt gelezen ; zo zijn het tweede en derde jaar respectievelijk het Marcus- en Lucas-jaar.
4. De beginselen die aan de Ordo lectionum voor zon- en feestdagen ten grondslag liggen, zijn de harmonie en de quasi-doorlopende lezing. Beide beginselen worden gevolgd overeenkomstig de verschillende tijden van het jaar en de bijzondere kenmerken van elke liturgische tijd.

1. Iedere mis heeft twee lezingen: de eerste uit het Oude Testament of de Apostel (d.w.z. óf uit de brieven óf uit de Apokalyps, in de paastijd evenwel uit de Handelingen van de Apostelen), de tweede uit het Evangelie.
2. De jaarcyclus voor de Veertigdagentijd is georganiseerd volgens bijzondere beginselen die rekening houden met de kenmerken van deze tijd, n.l. met zijn doop- en boetekarakter.
3. Voor de weekdagen van de Advent, Kersttijd en Paastijd is er evenzo een jaarcyclus: daarom veranderen de lezingen niet.
4. Voor de weekdagen van de 34 weken "door het jaar" is er één enkele cyclus van Evangelielezingen, die jaarlijks terugkeert. Voor de eerste lezing is er een dubbele cyclus, zodat de lezing om het jaar terugkeert.
   De oneven jaren gelden als eerste jaar, de even jaren als tweede.
   Aldus worden ook in de Ordo lectionum voor de weekdagen, evenals in die van de zon- en feestdagen, de beginselen van harmonie en quasi-doorlopende lezing op gelijke wijze gevolgd, vooral wanneer het perioden betreft die bijzondere kenmerken hebben.

1. Een reeks In het Eigen van de Heiligen, voor hoogfeesten, feesten of gedachtenissen, vooral als voor elk van hen eigen teksten zijn te vinden. Soms wordt evenwel een meer toepasselijke tekst uit het Gemeenschappelijke aangegeven die de voorkeur verdient boven de andere.
2. Een andere, grotere reeks vindt men in het Gemeenschappelijke van de Heiligen. In dit gedeelte worden eerst meer geëigende teksten gegeven voor de verschillende soorten van heiligen (martelaren, herders der Kerk, maagden enz.), vervolgens zeer vele teksten die over de heiligheid in het algemeen gaan, en die naar keuze kunnen worden gebruikt, telkens als voor de lezingen naar het Gemeenschappelijke wordt verwezen.

1. Op hoogfeesten en feesten moeten altijd de lezingen genomen worden die In het eigen van de heiligen of in het gemeenschappelijke staan; voor de vieringen van de algemene kalender worden altijd eigen lezingen aangegeven.
2. Op hoogfeesten van particuliere kalenders moeten drie lezingen worden aangegeven, waarvan de eerste uit het Oude Testament (in de Paastijd echter uit de Handelingen van de Apostelen of uit de Apokalyps), de tweede uit de Apostel en de derde uit het Evangelie is genomen, tenzij de bisschoppenconferentie heeft bepaald dat er slechts twee lezingen zullen zijn. vgl: Institutio Generalis Missalis Romani - Editio typica altera, (318)[[[6030|(318)]]] vgl: Institutio Generalis Missalis Romani, 357[[[1798|357]]].
3. Op feesten en gedachtenissen, wanneer er namelijk slechts twee lezingen zijn, kan de eerste lezing worden gekozen ofwel uit het Oude Testament ofwel uit de Apostel; de tweede wordt echter genomen uit het Evangelie. In de Paastijd worden evenwel, overeenkomstig het traditioneel gebruik van de kerk, de eerste lezing gekozen uit de Apostel, de tweede, zoveel mogelijk, uit het Evangelie van Johannes.

1. De zondag waarop het feest van de Doop van de Heer wordt gevierd neemt de plaats in van de eerste zondag door het jaar ; daarom beginnen de lezingen van de eerste week op de maandag die volgt op de zondag na 6 januari. Als het feest van de Doop van de Heer wordt gevierd op maandag na de zondag waarop de Openbaring des Heren is gevierd, beginnen de lezingen van de eerste week op dinsdag.
2. De zondag die volgt op het feest van de Doop van de Heer is de tweede door het jaar. De volgende zondagen worden doorgeteld tot en met de zondag die voorafgaat aan het begin van de veertigdagentijd. De lezingen van de week waarin Aswoensdag valt worden na de dinsdag onderbroken.
3. Wanneer de lezingen van de tijd door het jaar na Pinksteren worden hernomen, geldt de volgende regeling:
   • - als er 34 zondagen door het jaar zijn, wordt die week genomen, welke onmiddellijk volgt op de week waarvan de lezingen het laatst zijn gebruikt vóór de Veertigdagentijd. Zo b.v. als er zes weken...Zo b.v. als er zes weken vóór de Veertigdagentijd zijn geweest, begint op maandag na Pinksteren de zevende week. Het hoogfeest van de H. Drie-eenheid neemt de plaats in van de zondag "door het jaar".
   • - als er 33 zondagen door het jaar zijn, wordt de eerste week die na Pinksteren zou moeten worden genomen overgeslagen, opdat op het einde van het jaar de eschatologische teksten gehandhaafd blijven die tot de laatste twee weken behoren. Als er b.v. vijf weken vóór...Als er b.v. vijf weken vóór de Veertigdagentijd zijn geweest, wordt de zesde week overgeslagen en begint op maandag na Pinksteren de zevende week.

1. Waar er twee boeken zijn van dezelfde naam, zegge men "eerste boek" en "tweede boek" (b.v. van de Koningen, van de Makkabeeën) of "eerste brief" en "tweede brief".
2. Voor de volgende boeken wordt de naam gebruikt die thans meer algemeen is:
   • "eerste en tweede boek Samuel" in plaats van "eerste en tweede boek van de Koningen";
   • "eerste en tweede boek van de Koningen", in plaats van "derde en vierde boek van de Koningen";
   • "eerste en tweede boek Kronieken" in plaats van "eerste en tweede boek Paralipomenon" ;
   • "boeken Ezra en Nehemia" in plaats van "eerste en tweede boek Ezra" ;
3. De Wijsheidsboeken worden aangeduid met de volgende namen: boek Job, Spreuken, Prediker of Qohelet, Hooglied, Wijsheid, Ecclesiasticus of Wijsheid van Jezus Sirach;
4. Voor de boeken die in de Neo-Vulgaat tot de profeten worden gerekend zegge men:
5. "Lezing uit het boek Jesaja, Jeremia, Baruch" en "lezing van de profetie van Ezechiël, Daniël, Hosea, ... Maleachi", ook voor die boeken welke door sommigen niet als echt profetische worden beschouwd;
6. men zegge "Klaagzangen" en "Brief aan de Hebreeën" zonder vermelding van Jeremia of Paulus.